засі́лле, ‑я, н.

Моцны ўплыў каго‑, чаго‑н., які падаўляе чыю‑н. свабоду, ініцыятыву; панаванне. Засілле сярэдневяковай царквы. Засілле іншаземнага капіталу ў калоніях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Клір ’служыцелі культу хрысціянскай царквы’ (ТСБМ). Укр. клир, рус. клир, ст.-рус. клиръ ’тс’. Праз ст.-слав. клиръ са ст.-грэч. κλήρος (Фасмер, 2, 251).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адлучы́ць, -лучу́, -лу́чыш, -лу́чыць; -лу́чаны; зак., каго-што, ад чаго.

Аддзяліць ад каго-, чаго-н., адасобіць; раздзяліць.

А. авечку ад чарады.

А. ад царквы (прызнаць чужым царкве). Пясок адлучыў частку возера.

|| незак. адлу́чваць, -аю, -аеш, -ае і адлуча́ць, -а́е, -а́еш, -а́е.

|| наз. адлучэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак.

Панаваць некаторы час. — Нядоўга .. [ксяндзам] ужо панаваць над цёмным народам. — Яшчэ папануюць. Бачыш, колькі веруючых сабралася да царквы і да касцёла. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анабапты́зм, ‑у, м.

Рэлігійны рух, які пачаўся ў Германіі ў 16 ст. супраць афіцыйнай царквы і яе догматаў і набыў форму сацыяльная пратэсту супраць феадальнага прыгнёту.

[Ад грэч. anabaptizo — зноў хрышчу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малака́не, ‑кан; адз. малаканін, ‑а, м.; малаканка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. малаканкі, ‑нак; аю.

Хрысціянская рэлігійная секта, якая не прызнае абраднасці і дагматаў праваслаўнай царквы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іканабо́рства, ‑а, н.

Гіст. Грамадскі рух у Візантыі ў 8–9 стст. супроць уціску царквы і манастырскага землеўладання, які праходзіў пад знакам барацьбы супроць пакланення іконам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрды́кт, ‑у, М ‑кце, м.

Забарона адпраўляць набажэнства, якая накладалася рымскім панам на гарады, вобласці, краіны і некаторых асоб у якасці пакарання за невыкананне рашэнняў царквы.

[Лац. interdictum — забарона.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіно́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — вышэйшы калегіяльны орган праваслаўнай рускай царквы; цяпер — дарадчы орган пры патрыярху Маскоўскім і ўсёй Русі. Наступалі.. [справы] звычайна з гаспадарчага ўпраўлення сінода, куды епархіі звярталіся па грошы. «Помнікі». Не папе рымскаму служу І не «свяцейшаму» сіноду! Я аддаю сваю душу Свайму няшчаснаму народу! Купала.

2. Сход духоўных і свецкіх асоб для вырашэння царкоўных спраў пратэстанцкай царквы.

[Ад грэч. synodos — сход.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

секта́нцтва, ‑а, н.

1. Рэлігійны рух сектантаў, якія адышлі ад пануючай царквы. // зб. Сектанты, групы сектантаў. Барацьба з сектанцтвам.

2. Дагматызм, вузкасць і замкнутасць поглядаў, уласцівыя секце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)