экза́рх, -а, мн. -і, -аў, м.

У праваслаўнай царкве: галава асобнай царкоўнай вобласці ці самастойнай царквы, а таксама асоба, якая носіць гэты тытул.

Патрыяршы Э. усяе Беларусі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́нсул, ‑а, м.

1. Службовая асоба дыпламатычнага ведамства, якая прадстаўляе і абараняе прававыя і эканамічныя інтарэсы сваёй дзяржавы і яе грамадзян перад уладай другой дзяржавы.

2. У Старажытным Рыме — тытул кожнай з дзвюх выбарных вышэйшых службовых асоб. // Асоба, якая мела гэты тытул.

3. Тытул кожнай з трох асоб, надзеленай неабмежаванай выканаўчай уладай у Францыі з часу перавароту Напалеона Банапарта да абвяшчэння яго імператарам. // Асоба, якая мела гэты тытул.

[Лац. consul — саветнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бей, бея, м.

Тытул дробных феадалаў або службовых асоб у некаторых краінах Блізкага і Сярэдняга Усходу. // Асоба, якая мае такі тытул. // Дадатак да імя ў значэнні: пан. Ізмаіл-бей.

[Тур.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэсарэ́віч, ‑а, м.

У Расіі — афіцыяльны тытул наследніка прастола. // Асоба, якая мела гэты тытул. «З сялян павінна быць сыскана, — загадваў цэсарэвіч Канстанцін, — а ўсю строгасць закона ўскласці на Валадковіча». «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́фства, -а, н.

1. Графскі тытул.

2. мн. -ы, -аў. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Англіі, ЗША і іншых краінах.

3. Пры феадалізме: зямля, якая знаходзілася ва ўладанні графа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыма́с, ‑а, м.

У каталіцкай і англіканскай цэрквах — тытул галоўных епіскапаў.

[Ад лац. primas — галоўная асоба, галоўны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лорд, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Наследны тытул вышэйшага дваранства ў Англіі. // Асоба, якая носіць гэты тытул.

2. Састаўная частка афіцыйнай назвы некаторых вышэйшых і мясцовых адказных асоб Вялікабрытаніі (напрыклад, лорд-канцлер, лорд-мэр).

[Англ. lord.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ке́сар, ‑а, м.

1. Тытул старажытнарымскіх імператараў; цэзар.

2. Уст. Манарх, уладар.

[Грэч. káiser ад лац. caesar — ад імя Юлія Цэзара.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэ́зар, ‑а, м.

1. Тытул старажытнарымскіх імператараў; кесар.

2. Уст. Манарх, уладар.

[Ад імя Юлія Цэзара (100–44 гг. да н. э.), лац. Caesar.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

халі́ф, ‑а, м.

Гіст. Тытул вярхоўнага духоўнага і свецкага правіцеля мусульман, які меў уладу ў шэрагу краін мусульманскага Усходу. // Асоба, якая мела гэты тытул.

•••

Халіф на час — тое, што і каліф на час (гл. каліф).

[Араб.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)