кончи́на ж., высок. смерць, род. сме́рці ж., скана́нне, -ння ср., скон, род. ско́ну м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

жало́ба, -ы, ж.

1. Смутак з прычыны чыёй-н. смерці, народнага гора, бедства; выражаецца ў адмене гулянак, забаўляльных відовішчаў.

Краіна ў жалобе.

2. Чорнае адзенне, павязка, вуаль і пад. як сімвал смутку.

Насіць жалобу.

|| прым. жало́бны, -ая, -ае.

Ж. мітынг.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

катава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., каго (што).

Моцна і балюча біць, жорстка мучыць.

К. на допыце.

Не катуй сябе.

|| зак. скатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны.

|| наз. катава́нне, -я, н.

У фашысцкім лагеры смерці было нечалавечае катаванне людзей.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спа́дчына, -ы, ж.

1. Маёмасць, якая пасля смерці яе ўладальніка пераходзіць у чыю-н. уласнасць.

Бацькоўская с.

2. Пераход маёмасці памёршага да яго спадкаемцаў (спец.).

3. З’явы культурнага жыцця, побыту, укладу, якія ўнаследаваны ад мінулых эпох, папярэдніх дзеячаў.

Культурная с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

антагене́з і антагене́зіс, ‑у, м.

Спец. Індывідуальнае развіццё жывёльнага або расліннага арганізма ад моманту яго зараджэння да смерці.

[Ад грэч. ōn, ontos — існае і genesis — паходжанне, развіццё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залупцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., каго.

Разм. Лупцуючы, давесці да страты прытомнасці або да смерці. Залупцаваць на допыце.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

успе́ние ср., церк.

1. (смерть) смерць, род. сме́рці ж.;

2. (церковный праздник) Прачы́стая, -тай ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ашкляне́лы, ‑ае.

Які стаў падобны на шкло; застылы (пра вочы). Ашклянелыя вочы забітых пазіралі безнадзейнасцю смерці ў далёкае неба. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сарачы́ны ’саракавы дзень пасля чыёй-небудзь смерці’ (ТСБМ, Шат., Ян., Мат. Гом.). Рус. сорочи́ны, укр. сорокови́ни, сорочи́ни ’тс’. Ад со́рак (гл.) (Фасмер, 3, 724).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

збаві́цель, ‑я, м.

Той, хто збавіў або збаўляе каго‑н. ад небяспекі, смерці; выратавальнік. Усе верылі Зіне, спадзяваліся на яе, бачылі ў ёй свайго збавіцеля ад пакут, а то можа і ад смерці. Кулакоўскі. Вынеслі з пакояў стол. На яго ўзлез Антось. — Таварышы! Пойдзем сустракаць Чырвоную Армію! Збавіцеляў нашых! Яны ўжо блізка. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)