сме́рць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. сме́рць сме́рці
Р. сме́рці сме́рцяў
смярце́й
Д. сме́рці смярця́м
В. сме́рць сме́рці
Т. сме́рцю смярця́мі
М. сме́рці смярця́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

памярцве́лы, -ая, -ае.

З прыметамі смерці, смяротна бледны.

П. твар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перапужа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

Моцна спужацца.

П. да смерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ані́, прысл. (звычайна з адмоўем).

Зусім, ніколькі.

Не баяўся ён смерці ані.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спачына́ць

‘атрымліваць перапынак у працы, занятках; атрымліваць супакой у смерці’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. спачына́ю спачына́ем
2-я ас. спачына́еш спачына́еце
3-я ас. спачына́е спачына́юць
Прошлы час
м. спачына́ў спачына́лі
ж. спачына́ла
н. спачына́ла
Загадны лад
2-я ас. спачына́й спачына́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час спачына́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прах, -у, м. (высок.).

Астанкі цела чалавека пасля смерці.

◊

Пайсці прахам (разм.) — загінуць, знішчыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спа́дкі, -аў (разм.).

Маёмасць, спадчына, якая пасля смерці ўладальніка пераходзіць у карыстанне каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прадчува́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., што.

Загадзя адчуваць, мець прадчуванне чаго-н.

П. прыход смерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

метры́чны², -ая, -ае.

Які звязаны з запісамі актаў нараджэння, заключэння шлюбу, смерці.

Метрычнае пасведчанне.

Метрычная кніга.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ратава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак.

Пазбаўляцца ад якой-н. небяспекі, пагрозы, гібелі.

Р. ад смерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)