нараскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Раскідаць, рассыпаць па паверхні, у многіх месцах. Нараскідаць гною. □ І пахла .. аерам, якога загадзя Маня нараскідала пад ложкам. Паўлаў.
2. Разбурыць, разваліць вялікую колькасць чаго‑н. Нараскідаць гнёздаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарастраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Растрэсці, раскідаць у многіх месцах. Нарастрасаць гною.
2. Разбурыць вялікую колькасць чаго‑н. Ураган нарастрасаў будынкаў.
3. Згубіць на траскай дарозе многа чаго‑н. Нарастрасаць сена па дарозе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскапа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.
1. Капаючы, раскідаць, разрыць што-н.
Р. снег.
Р. курган.
2. перан. Дэталёва разабрацца ў чым-н.; знайсці.
Р. цікавыя матэрыялы ў архіве.
|| незак. раско́пваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. раско́пванне, -я, н. і раско́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разме́сці, -мяту́, -мяце́ш, -мяце́; -мяцём, -мецяце́, -мяту́ць; размёў, -мяла́, -мяло́; -мяці́; -ме́цены; зак., каго-што.
1. Метучы, расчысціць што-н. (ад чаго-н.).
Р. снег.
Ветрам размяло (безас.) сухое лісце.
2. перан. Разагнаць, раскідаць.
Вайна размяла́ нас па свеце.
3. перан. Расхапаць, разабраць.
Р. тавары за адзін дзень.
|| незак. размята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раскудла́ціцца, ‑лачуся, ‑лацішся, ‑лаціцца; зак.
Разм. Растрапацца, збіцца ў кудлы (пра валасы, прычоску). Косы [Верыны] раскудлаціліся, на пачырванелым носе павісла слязінка. Карпаў. Чорныя валасы раскудлаціліся, рукі павіслі, як нежывыя. Няхай. // Растрапаць, раскідаць сваю прычоску, валасы. Дзяўчынка раскудлацілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тахо́ліць ’расходаваць, раскідаць’: лісце лаза, як рублёўкі, тахоліць (лёзн., Край: літ.-маст. альманах. Наваполацк, 1997, 93). Хутчэй за ўсё, да тахляваць (гл.) або да тахаць (гл.) з экспрэсіўным суф. ‑олі‑, параўн. тахтоліць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сори́ть несов.
1. рабі́ць сме́цце, насме́чваць, накі́дваць сме́цця;
2. (безрассудно тратить) / сори́ть деньга́ми раскіда́ць гро́шы, раскіда́цца грашы́ма.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рассы́паць, -плю, -плеш, -пле; -паны; зак.
1. што. Высыпаць, раскідаць, рассеяць па паверхні.
Р. вішні.
Р. грыбы.
2. што. Насыпаючы, размеркаваць, размясціць.
Р. бульбу ў два мяхі.
3. перан., каго-што. Размясціць уроскідку на якой-н. прасторы.
Р. роту ўздоўж дарогі.
|| незак. рассыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. рассыпа́нне, -я, н. і рассы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 2 знач.; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раски́дыватьII несов.
1. раскіда́ць, раскі́дваць, расстаўля́ць;
2. разго́ртваць;
3. распасціра́ць;
4. расстаўля́ць;
5. перен. разго́ртваць; см. раски́нуть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распылі́ць, ‑пылю, ‑пыліш, ‑пыліць; зак., каго-што.
1. Ператварыць у пыл.
2. Рассеяць моцным струменем (вадкасць, парашок). Распыліць адэкалон пульверызатарам.
3. Раскідаць дробнымі часткамі, групамі, пазбавіўшы гэтым дзейснасці, сілы. Распыліць сродкі. Распыліць сілы. // перан. Рассеяць (увагу, энергію і пад.), накіраваўшы адначасова на розныя прадметы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)