нецярплі́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан нецярплівага. Сядзелец, па прозвішчу Кляп, выказваў усе адзнакі нецярплівасці. Колас. [Сімон] разумеў, што зараз будзе цікавая размова, і яго аж дрыжыкі бралі ад нецярплівасці. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ці́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. ціх, ‑ла; незак.

Разм. Сціхаць, змаўкаць. І раптам — клёкат адразу ціхае, нібы адсечаны адным махам. Мележ. І размова не ціхла, Не моўкла, Не гасла. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паслу́жлівы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і услужлівы. Таня таксама старалася рабіць усё так, каб гэтая размова не папсавала яе адносін з Верай і гаспадыняй. Была паслухмянай, паслужлівай і ветлівай. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перабілі́ндаваць (неадабр.) ’перагаварыць аб усім’ (воран., Сцяшк. Сл.). Відаць, балтызм. Параўн. літ. bylà ’размова’, ’маўленне’. Магчыма, гэта кантамінаванае ўтварэнне ад bylà і bìldinti ’грукатаць, грукаць’, параўн. рус. натрепа́ться ’нагаварыцца’, бел. наля́скаць (языком).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шу́мны¹, -ая, -ае.

1. Які стварае шум¹ (у 1 знач.); гучны.

Ш. струмень.

Шумная размова.

2. Такі, дзе многа шуму¹ (у 1 знач.), надта ажыўлены.

Шумная аўдыторыя.

3. перан. Які выклікае шум¹ (у 2 знач.), сенсацыю.

Ш. поспех.

4. Які з’яўляецца шумам¹ (у 3 знач.), утвараецца пры дапамозе шуму¹ (спец.).

Шумныя гукі.

|| наз. шу́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

захапля́ючы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. незал. цяпер. ад захапляць.

2. у знач. прым. Які выклікае захапленне; займальны, цікавы. Захапляючая размова. Захапляючая кінакарціна. □ Захапляючым было падарожжа ў такую пагоду і хацелася ехаць яшчэ шпарчэй. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прапыта́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разведаць, распытаць пра каго‑, што‑н.; атрымаць звесткі аб кім‑, чым‑н. Разы два ці тры спрабавалі [партызаны] прапытаць у самога вусатага, што за «шорсткая» размова была ў свірне. Янкоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ніга́дкі ’бесклапотна, ні аб чым не думаючы’ (Бяльк.), ’добра’ (Ян.), ’хоць бы што, нядоўга думаючы’ (ТС), ні гадкі ’як ні ў чым не бывала, як з гусі вада’ (Шат.). Гл. гадка ’размова’, г. зн. ’без доўгіх размоў’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тавары́скі, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да таварыша (у 1 знач.).

Таварыская падтрымка.

2. Шчыры, сяброўскі.

Таварыская размова.

3. Кампанейскі, згаворлівы.

4. Які не мае афіцыйнага характару (пра спартыўныя спаборніцтвы).

Таварыская сустрэча па футболе.

○

Таварыскі суд — грамадскі суд у СССР для разгляду спраў, звязаных з парушэннем дысцыпліны, грамадскага парадку і пад.

|| наз. тавары́скасць, -і, ж. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мы́сленный мы́сленны; уя́ўны; (умственный) разумо́вы;

мы́сленный разгово́р мы́сленная (уя́ўная) размо́ва;

мы́сленный о́браз мы́сленны (уя́ўны) во́браз;

мы́сленное пожела́ние пажада́нне ў ду́мках;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)