выклю́чны, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца выключэннем з агульных правіл, са звычайных норм (кніжн.).
Выключныя правы.
2. Асаблівы, незвычайны.
В. выпадак.
3. Які з’яўляецца асаблівасцю толькі дадзенай асобы, калектыву, рэчы.
Выключная заслуга вучонага.
Вырабы выключнай якасці.
|| наз. выклю́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прэтэндава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; незак.
1. на каго-што. Заяўляць правы, разлічваць на што-н., дабівацца чаго-н.
П. на кіруючую пасаду.
2. на што. Лічыць сябе ўладальнікам якіх-н. дадатных якасцей, жадаць, каб іх прызналі іншыя.
П. на інтэлігентнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
барацьбі́т, -та́ м. (за што) боре́ц; побо́рник (чего); ревни́тель;
б. за правы́ — побо́рник прав
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
суфражы́зм, ‑у, м.
Жаночы рух у буржуазных краінах другой паловы 19 — пачатку 20 стст. за выбарчыя правы для жанчын.
[Ад англ. suffrage — выбарчае права.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фланг, -а, мн. -і, -аў, м.
Левы ці правы край шарэнгі, фронту, размяшчэння войск і пад.
Ударыць з фланга.
|| прым. фланго́вы, -ая, -ае.
Ф. ўдар.
Фланговая пазіцыя.
Ф. марш (рух уздоўж фронту праціўніка, які здзяйсняецца з мэтай ахапіць ці абысці яго фланг).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
малалі́кі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і малаколькасны. Малалікая ўпачатку група Бондара, якая перабралася на правы бок чыгункі, імкліва абрастае людзьмі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўнапра́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які мае роўныя, аднолькавыя з кім‑, чым‑н. правы; заснаваны на раўнапраўі. Раўнапраўныя члены грамадства. Раўнапраўныя адносіны. Раўнапраўны дагавор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарты́зм, ‑у, м.
Гіст. Масавы рэвалюцыйны рух англійскіх рабочых у 30–40 гг. 19 ст. за палітычныя правы і паляпшэнне эканамічнага становішча.
[Ад англ. chartism.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праўко́м у выразе: (шыю, спіну) праўком паставіла ’стан, калі страчана ад захворвання рухомасць’ (Янк. 1). Да правы ў значэнні ’прамы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.
1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.
Р. дарогу.
2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.
Р. вытворчасць.
3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.
Р. кругагляд.
Р. правы дэпутатаў.
Р. кола інтарэсаў.
|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. расшырэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)