дэградзі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.
Паступова страціць (страчваць) былыя добрыя якасці; прыйсці (прыходзіць) у заняпад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
філатэлі́зм, ‑у, м.
Тое, што і філатэлія. Прыносілі паступова расчараванні і фотасправа, і радыёаматарства, і філатэлізм. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; споўз, спаўзла́, -зло́; -зі́; зак.
1. Спусціцца паўзком або цяжка, павольна злезці адкуль-н.
С. з гары ўніз.
С. са стога.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паволі, паступова ссунуцца, саслізнуць, зрушыцца з месца (аб прадметах).
Павязка спаўзла з калена.
3. Аддаліцца паўзком, сысці куды-н.
Чарапаха спаўзла некуды.
4. перан. Паступова адыходзячы ад правільных пазіцый, стаць на заганны шлях.
С. да фармалізму ў аналізе (неадабр.).
|| незак. спаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. спаўза́нне, -я, н. (да 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Разлётны ’імклівы, моцны’ (Сцяшк.), разлёт ’рух з паступова нарастаючай хуткасцю’, разлётацца ’палётаць’ (ТСБМ), рус. дыял. разлётный ’які можа, умее лётаць’. Ад раз- і лётаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распрада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́дзены; зак., каго-што.
Прадаць па частках, паступова ўсё дарэшты.
Р. маёмасць.
|| незак. распрадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; -дава́й.
|| наз. распрада́жа, -ы, ж. і распро́даж, -у, м.
|| прым. распрада́жны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; пр. перакраў, ‑крала; зак., каго-што.
Разм. Пакрасці паступова ўсё, многае або ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сірта́кі, нескл., м.
Групавы танец па матывах грэчаскіх народных мелодый, тэмп якога ў часе яго выканання паступова пастараецца.
[Грэч. syrtaki.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Паволі ’няспешна, марудна; асцярожна; паступова, не адразу’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Бяльк., Шат.). З польск. powoli ’тс’ (Кюнэ, Poln., 88). Аналагічна паво́льны ’няспешны, паступовы; вольны’ (Нас.) < польск. powolny.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перавазі́ць, ‑важу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.
Возячы, паступова перавезці, пераправіць усё, многае або ўсіх, многіх. Перавазіць усе снапы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аго́ўтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Абл. Паступова асвоіцца, прывыкнуць. [Васіль:] — Чалавек агоўтаецца, звыкнецца, яму здаецца, гэтак яму і патрэбна... Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)