аздараве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Палепшыць, узнавіць здароўе; паправіцца, ачуняць. А цяпер цётка гаварыла, як добра [Алежку] будзе ў іх, — вядома ж, ён аздаравее, паправіцца тут за лета. Вышынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гатава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад гатаваць.

2. у знач. прым. Кіпячоны. Сырой вады Уладзік, ахоўваючы здароўе, не піў, у яго заўсёды была ў запасе гатаваная. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надлама́ць сов.

1. надломи́ть, надлома́ть;

н. косць — надломи́ть (надлома́ть) кость;

2. перен. надломи́ть;

н. здаро́ўе — надломи́ть здоро́вье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мале́бен, ‑бна, м.

1. Кароткае набажэнства за чыё‑н. здароўе, поспехі, а таксама па нябожчыках. Малебны ксяндзы па касцёлах Спраўляюць за ўдовіны злоты. Купала.

2. перан. Разм. Дакучлівае навучанне, настаўленні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папыта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. каго або у каго. Задаць каму-н. пытанне, каб даведацца пра што-н.

Папытайся ў яе пра здароўе маці.

2. чаго або у каго. Папрасіць дазволу на што-н., звярнуцца з якой-н. просьбай.

Папытаўся ў бацькі дазволу пайсці на каток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надлама́цца, -ламлю́ся, -ло́мішся, -ло́міцца; -лама́ўся, -ма́лася; -ламі́ся; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Атрымаць трэшчыну, не пераламацца зусім.

Сук надламаўся.

2. перан. Страціць фізічныя або душэўныя сілы; аслабець.

Здароўе надламалася.

3. перан. Стаць іншым, змяніцца.

У іх узаемаадносінах нешта надламалася.

|| незак. надло́мвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надлама́ць, -ламлю́, -ло́міш, -ло́міць; -лама́ў, -ма́ла; -ламі́; -лама́ны і -ло́млены; зак.

1. што. Зрабіць трэшчыну, не зламаўшы зусім.

Н. сук дрэва.

2. перан., каго-што. Аслабіць, падарваць.

Н. здароўе.

|| незак. надло́мліваць, -аю, -аеш, -ае і надло́мваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. надло́мліванне, -я, н. і надло́мванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паберагчы́, -рагу́, -ражэ́ш, -ражэ́; -ражо́м, -ражаце́, -рагу́ць; пабяро́г, -берагла́, -гло́; -ражы́; зак., каго-што.

1. Часова ўзяць пад сваю ахову, не дапусціць страты чаго-н., захаваць.

П. чужыя рэчы.

П. грошы.

2. Аднесціся да каго-, чаго-н. беражліва, клапатліва.

П. хворую сястру.

Не хвалюйся, паберажы сваё здароўе!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падлячы́цца, ‑лячуся, ‑лечышся, ‑лечыцца; зак.

Разм. Палячыцца, крыху паправіць сваё здароўе. Пакуль падлячыўся [Бондар], стаў на ногі, вайна грымела ўжо за Смаленскам. Навуменка. Крыху падлячыўся [Ваня], а пасля яго адпусцілі далечвацца дамоў. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адзёр, адру, м.

Заразная, пераважна дзіцячая, хвароба, якая суправаджаецца высыпкай, запаленнем дыхальных шляхоў і гарачкай. Галена мела моцнае здароўе. Перахварэўшы ў маленстве на адзёр, яна пасля нават і не кашлянула ніколі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)