шплінт, ‑а, М ‑нце, м.

Спец. Дэталь у выглядзе невялікага драцянога стрыжня, якая выкарыстоўваецца ў машынабудаванні для замацавання на вале дробных дэталей і папярэджвання самаадкручвання гаек. — Ну! Віцька гайку адкруціў і шплінт дастаў. Вось, кажа, праз гэты шплінт зламалася важная дэталь. Трэба, маўляў, усё развінчваць. Савіцкі.

[Ням. Splint.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чаўно́к, ‑нака, м.

1. Дэталь у ткацкім станку, якая мае форму чоўна, з пражай для пракладвання ўточнай ніці. За кроснамі сядзіць Наста. Лоўка бегае чаўнок, моцна так набіліцы стукаюць, снуецца тонкая пража-кужаль, прыбівае ніткі бёрда к палатку. Каваль.

2. Дэталь у швейнай машыне з двухніткавым швом, якая падае ніжнюю нітку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікраскапі́чны, -ая, -ае.

1. Зроблены, даследаваны пры дапамозе мікраскопа.

М. аналіз.

2. Вельмі малы, які можна ўбачыць толькі пад мікраскопам.

Мікраскапічныя клеткі.

3. перан. Вельмі маленькі, нязначны па велічыні, памерах.

Мікраскапічная дэталь.

|| наз. мікраскапі́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абца́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дэталь абутку ў выглядзе падстаўкі, якая прыпадымае пятку вышэй узроўню наска.

Боты на высокіх абцасах.

◊

Трымаць пад абцасам каго-н. — трымаць у поўным падпарадкаванні.

|| памянш. абца́сік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. абца́савы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мушту́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Частка папяроснай гільзы, якую бяруць у рот пры курэнні, а таксама невялікая трубачка, у якую ўстаўляецца папяроса.

2. Дэталь духавога інструмента, якую ў час ігры бяруць у рот або прыкладаюць да губ.

|| прым. муштуко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абтачы́ць¹, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак., што.

На такарным станку ці з дапамогай якіх-н. інструментаў надаць чаму-н. патрэбную форму, зрабіць гладкім, роўным.

А. дэталь.

|| незак. абто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абто́чка, -і, ДМ -чцы, ж. і абто́чванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штурха́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Дэталь, прыстасаванне для падштурхоўвання чаго-н. (спец.).

Ш. клапана.

2. Дапаможны паравоз у хвасце цягніка або самаходнае судна, якое штурханнем рухае баржы (спец.).

3. перан. Чалавек, якому даручана падштурхнуць, паскорыць патрэбную ў дадзены момант справу (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расточи́ть​I сов.;

1. техн. растачы́ць, мног. парасто́чваць;

расточи́ть дета́ль растачы́ць дэта́ль;

2. (размыть) уст. размы́ць, мног. паразмыва́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́ршань, ‑шня, м.

Дэталь рухавіка, помпы, кампрэсара і пад., якая рухаецца ўнутры цыліндра і служыць для нагнятання або выпампоўвання вадкасці, газу, пары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́нны, ‑ая, ‑ае.

Які падлягае замене, можа быць лёгка заменен. Заменная дэталь. □ Лес — гэта.. нічым не заменная сыравіна для нашай айчыннай хіміі. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)