разо́ра, -ы, мн. -ы, -зо́р і -аў, ж.

1. Доўгая канаўка на паверхні зямлі, праведзеная плугам у час ворыва.

Вузкія разоры.

2. Паглыбленне ў выглядзе канаўкі, зробленае плугам або лапатай на полі і агародзе для сцёку вады і для праходу.

Ісці разорай.

|| прым. разо́равы, -ая, -ае і разо́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Дзьмуць злёгку або час ад часу. Цёплы ветрык падзімаў у шчыліну між бярвення. Лынькоў. Ноч. Доўгая, асенняя. У твар час ад часу падзімае прыемнай прахалодай. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прытамі́ць, ‑тамлю, ‑томіш, ‑томіць; зак., каго-што.

Разм. Давесці да стомленасці; стаміць. Доўгая і трудная хада без дарог па лесе прытаміла дзеда Талаша. Колас. Адпачыць быў кожны рад — Прытаміла праца. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ *Прадо́ліна, продоліна ’доўгая лагчына’ (ТС). Конфікснае ўтварэнне ад дол: пра‑дол‑іна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

хламі́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. У старажытных грэкаў і рымлян — прамавугольны плашч з засцежкай на правым плячы або на грудзях (пераважна ў коннікаў).

2. Разм. Нязграбная шырокая і доўгая адзежына.

[Грэч. chlamys.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ле́мзіна ’доўгая тонкая галіна без лісцяў, дубец’ (карэліц., Янк. Мат.). Да лемег (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кажу́х, -а́, М -жусе́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Доўгая верхняя вопратка з вырабленых аўчын.

Пашыць к. з аўчын.

Мотальскі к.

2. Пакрыццё, футляр з жалеза, цэглы, дрэва і пад. для ізаляцыі або засцярогі збудаванняў, механізмаў ці іх частак (спец.).

|| памянш. кажушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. кажу́шны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ві́лкі, ‑лак; адз. няма.

1. Доўгая палка з двума металічнымі паўкруглымі рагамі на канцы, пры дапамозе якой ставяць у печ і вымаюць з яе гаршкі, чыгункі і пад.

2. Тое, што і вілы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цаўё, ‑я, н.

1. Пярэдняя частка ложа стралковай зброі, на якую ўкладваецца ствол.

2. Доўгая тонкая частка чаго‑н., звычайна дзяржання. У рыдлёўцы доўгае цаўё, і Юрку ў яме з ёй цесна... Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ірмя́к ’армяк, суконная верхняя доўгая вопратка’ (Бяльк., Мат. Маг., Сл. паўн.-зах.). Гл. армяк.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)