тры́ццаць, ‑ццаці, Т ‑ццаццю, ліч. кольк.

Лік і лічба 30. Трыццаць падзяліць на пяць. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 30. Трыццаць крокаў. Трыццаць капеек. Трыццаць гадоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уво́з, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. увозіць — увезці.

2. Агульная колькасць або кошт тавараў, завезеных у краіну з-за мяжы; імпарт; проціл. вываз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Капро́н ’штучнае валакно з сінтэтычнай смалы капралактаму’ (ТСБМ), у склад якога ўваходзіць капронавая кіслата, якая была так названа паводле лац. назвы ’казы’ — capra (невялікая колькасць кіслаты маецца ў казіным малацэ) (Шанскі, 2 (К), 58; ЕСУМ, 2, 376).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Лебядні́цы, лебэдшцы ’летнія раі пчол’ (ельск., Анох.). Да лебяда^ 2 (гл.). Названы так таму, што ў другой палавіне лета ў асноўным меданосныя краскі ужо адцвітаюць, і меншая колькасць нектару асацыіруецца з беднасцю харчавання (з «хлебам з лебяды»).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тлуна́ ’непатрэбныя рэчы’ (чэрв., Жд. 3). Відаць, аддзеяслоўны назоўнік, параўн. тлу́ніць ’збіраць грошы’ (ТС). Да тлум 1, тлуміць (гл.) з менай м > н, як у клумак/клунак, параўн. польск. tłum ’вялікая колькасць, мноства’, tłumić ’заціскаць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

накляпа́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (спец.).

1. што. Прыкляпаць што-н. да чаго-н.

2. чаго. Кляпаннем зрабіць пэўную колькасць чаго-н.

3. што. Ударамі малатка навастрыць (касу).

Н. касу.

|| незак. наклёпваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. наклёпка, -і, ДМ -пцы, ж. і наклёпванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напра́віць, -ра́ўлю, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак.

1. што. Адрамантаваць, зрабіць прыгодным для карыстання.

Н. рухавік.

2. што. Падвастрыўшы, зрабіць прыгодным для карыстання.

Н. брытву.

3. чаго. Унесці вялікую колькасць паправак, змен (у тэкст, карэктуру і пад.).

Н. памылак.

|| незак. напраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́працаваць, -цую, -цуеш, -цуе; -цуй; -цаваны; зак., што.

1. Зрабіць пэўную колькасць работы; вырабіць.

В. норму.

2. Стварыць, развіць, адпрацаваць.

В. план сумесных дзеянняў.

В. стойкі характар.

В. добры стыль.

|| незак. выпрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выпрацо́ўванне, -я, н. і выпрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

легіён, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Буйное вайсковае злучэнне ў Старажытным Рыме (гіст.).

2. Назва асобных вайсковых часцей у некаторых краінах.

3. перан. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.

○

Ордэн ганаровага легіёна — французскі ордэн часоў Напалеона.

|| прым. легіённы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лы́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

1. Прадмет сталовага прыбора для зачэрпвання ежы.

Чайная л.

Сталовая л.

2. Колькасць рэчыва, якое можа ўмясціцца ў лыжцы.

|| памянш. лы́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. лы́жачны, -ая, -ае і лы́жкавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)