Палаві́к1 ’вузкі доўгі дыванок з грубай тканіны, які рассцілаецца на падлозе’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Рус. полови́к ’тс’. Суфіксальнае ўтварэнне ад палавы < пол2 (гл.).

Палаві́к2 ’андарак’ (ДАБМ, 934). Да пала́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

По́іва ’пітво’ (Нас.). Рус. по́ево ’пойла для скаціны’, по́йво ’пойла; вадапой’. Ад паіць (гл.) пры дапамозе суф. ‑ів‑, які надае значэнне ’прадмет паводле яго прызначэння’, напр. ма́зіва ’мазь’ < мазаць (Сцяцко, Афікс. наз., 41).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Са́ўча ’сват’ (Мат. Гом.). Фармальна да імя Сава, Саўка з пеяратыўным суф. ‑ча. Семантыка няясная. Магчыма, звязана са святам Савація‑пчаляра, які прыходзіўся на 23 верасня па старому стылю — пад час восеньскіх вяселляў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Траекто́рыя ’лінія палёту ў прасторы кулі, снарада ці іншага цела’ (ТСБМ) — праз польскую ці рускую мовы з с.-вяк.-лац. traiectoriusякі перакідваецца, перамяшчаецца’ (SWO, 1980, 768; Голуб-Ліер, 486; ЕСУМ, 5, 615).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́бель ‘від гэбля’: тубелям дзелаюць філінговыя дзверы (свісл., Шатал.), ту́блі выбіраюць вузкія фальцы на абшыўцы (Сцяшк.). Не зусім ясна. Відаць, з ням. dóppelt, ці ⁺Doppelhobel ‘гэбель, які выбірае падвойныя пазы’ (гл. яшчэ дубальт).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тубэ́льны ‘перакананы’ (Мат. Гом.). Няясна; магчыма, звязана з польск. tubalny ‘гучны, зычны, прарэзлівы’ (Варш. сл.) з семантычным пераходам ‘гучны’ > ‘перакананы (які гучна адстойвае свае погляды)’, што, відаць, да tuba ‘музычны інструмент’, гл. туба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ту́каўка ‘удод, Upupa epops L.’ (Некр. і Байк., Касп.). Да ту́каць ‘крычаць, палохаць крыкам’ (гл.); названа паводле крыку птушкі, які ўспрымаўся па-рознаму, параўн. то‑то‑то — перадача гукаў спеву ўдода (Мова Сен.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наве́с, -а, мн. -ы, -аў, м.

Дах на слупах ці іншых апорах, які ахоўвае ад сонца, непагоды.

Трава сохне пад навесам.

2. Тое, што навісае зверху; частка чаго-н., якая выступае, навісае.

Н. скалы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

глаба́льны, -ая, -ае.

Усеагульны, які ахоплівае ўвесь зямны шар, увесь свет.

Праблема чыстай вады набыла г. характар.

Глабальная ракета — ракета, якая можа даставіць баявы зарад у любое месца зямнога шара.

|| наз. глаба́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)