Verbum

му́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.

1. Цярпець мукі, пакуты ад чаго-н.

М. ад болю.

2. з кім-чым і над чым. Рабіць што-н. з цяжкімі, вялікімі намаганнямі.

М. над складанай задачай.

|| зак. заму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца і зму́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца.

крыві́цца, крыўлю́ся, кры́вішся, кры́віцца; незак.

1. Станавіцца крывым, перакрыўленым.

Паркан пачаў к.

2. Крывіць губы, рот і пад., выказваючы нязгоду з чым-н., незадавальненне чым-н.

|| зак. пакрыві́цца, -крыўлю́ся, -кры́вішся, -кры́віцца (да 1 знач.) і скрыві́цца, скрыўлю́ся, скры́вішся, скры́віцца (да 2 знач.).

кульга́вы, -ая, -ае.

1. 3 карацейшай ці балючай нагой.

К. дзед.

2. Са зламанай або карацейшай, чым іншыя, ножкай (пра рэчы; разм.).

Кульгавая табурэтка.

3. Больш кароткі, чым іншы, іншыя (пра нагу, пра ножку чаго-н.; разм.).

Кульгавая нага.

|| наз. кульга́васць, -і, ж.

бо́ўтаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Памешваць, рухаць чым-н. у вадкасці.

Б. апалонікам.

Б. вяслом.

2. чым. Рабіць рухі з боку ў бок ці ўзад і ўперад.

Б. нагамі.

|| зак. і аднакр. бо́ўтнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. бо́ўтанне, -я, н.

распра́віцца¹, -пра́ўлюся, -пра́вішся, -пра́віцца; зак.

1. з кім. Учыніць расправу над кім-н., жорстка пакараць каго-н.

Р. са злачынцамі.

2. перан., з кім-чым. Управіцца з чым-н., паспець скончыць што-н. (разм.).

Р. з сенам.

|| незак. распраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

змаўча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́ і змо́ўчаць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. Прамаўчаць у адказ на што-н., не пярэчыць.

Яна пакрыўдзілася, але змаўчала.

2. пра што, аб чым. Наўмысля не сказаць.

З. пра хваробу.

|| незак. змо́ўчваць, -аю, -аеш, -ае.

спалучы́ць, -лучу́, -лу́чыш, -лу́чыць; -лу́чаны; зак.

1. каго-што. Злучыць адно з другім, аб’яднаць.

С. тэорыю з практыкай.

С. фарбы, колеры.

2. каго-што чым. Наладзіць сувязь з кім-, чым-н.

С. рэкі каналам.

|| незак. спалуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. спалучэ́нне, -я, н.

сачы́ць¹, сачу́, со́чыш, со́чыць; незак.

1. што, за кім-чым і з дадан. Назіраць за тым, што рухаецца (або за тым, што можа прыйсці ў рух).

С. за самалётам у небе.

С., як бусел кружыцца над ліпай.

2. за чым і з дадан. Назіраць за развіццём, ходам чаго-н., быць у курсе справы, цікавячыся ўсім, што дзе-н. адбываецца.

С. за сустрэчай на вышэйшым узроўні.

С., як ідуць справы на ўборцы каласавых.

3. за кім-чым, што, са злуч. «каб» і з дадан. Назіраць, наглядаць за кім-, чым-н. (з мэтай праверкі, аховы і пад.).

С. за ўзроўнем вады ў прыборах.

С. за парадкам у інтэрнаце.

С. за выкананнем правіл пажарнай бяспекі.

С., каб дзеці былі дагледжаны (клапаціцца).

4. за кім-чым, што. Устанавіць пастаянны нагляд за кім-, чым-н. з мэтай выкрыць, выявіць што-н., злавіць каго-н. на чым-н.

С. за работай гандлю.

5. каго-што. Падпільноўваць, асочваць.

С., дзе курыца нясецца.

6. каго-што. У мове паляўнічых: адшукваць па следзе; высочваць.

С. зайца.

|| наз. сачэ́нне, -я, н. і со́чка (да 4 знач.), -і, ДМ -чцы, ж.

на́крыўка, -і, ДМ -рыўцы, мн. -і, -рывак, ж.

Тое, чым накрываюць што-н. зверху.

Н. каструлі.