літа́нне, ‑я, н.

1. Малітва ў католікаў, у якой звяртаюцца да бога або святых з просьбай аб заступніцтве. Ксёндз стаяў над пасцеллю хворай, гатовы да літанняў, да малітвы. Сабаленка.

2. перан. Разм. Доўгае манатоннае пералічванне чаго‑н. — Каб вам здароўечка ўсюды служыла, каб вашы ручкі-ножкі... — пачаў літанне Архіп. Пестрак. // Галашэнне. У той, дзень на станцыі было многа плачу, слёз, жаночых літанняў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

покры́шка

1. (крыша) на́крыўка, -кі ж.;

2. (автомобильная и т. п.) пакры́шка, -кі ж., шы́на, -ны ж.; по́крыўка, -кі ж.;

3. (обложка) во́кладка, -кі ж.;

◊

чтоб тебе́ ни дна, ни покры́шки! бран. каб табе́ пу́ста было́!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пу́сто нареч., безл., в знач. сказ. пу́ста;

в ко́мнате бы́ло пу́сто у пако́і было́ пу́ста;

◊

чтоб тебе́ пу́сто бы́ло! каб табе́ пу́ста было́!;

ра́зом гу́сто, ра́зом пу́сто (то гу́сто, то пу́сто) погов. то гу́ста, то пу́ста.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гулю́шкі, ‑шак.

Абл. Гулянне, гулянка. Ні адно вясковае вяселле, хрэсьбіны і іншыя гулюшкі не абыходзіліся без таго, каб на іх Марцін не ўчыніў вэрхал. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́лаяцца, ‑лаюся, ‑лаешся, ‑лаецца; зак.

Сказаць брыдкае, зняважлівае слова. — Цьфу, каб ты згарэла! — вылаяўся .. [стары] праз кашаль. — Ужо і курыць не магу. Дайшоў .. да ручкі. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́ратавацца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.

Аказацца выратаваным ад гібелі, небяспекі, пагрозы чаго‑н.; уберагчыся. [Шкробат:] — Людзі кінулі ўсё, рынулі і паўцякалі, каб хаця самім выратавацца. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адвастры́ць, ‑вастру, ‑вострыш, ‑вострыць; зак., што.

Зрабіць вострым; навастрыць, завастрыць. Пара ўжо косы адвастрыць, Каб да касьбы ўжо недалёкай Змаглі мы выйсці да зары. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адмайстрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Зрабіць што‑н. з асаблівым стараннем; выштукаваць. Гусаку старому, каб хадзіў ля дому, Адмайструю танкі На крывыя лапкі. Шушкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акы́ш, выкл.

Выкрык, якім адпуджваюць курэй, птушак. — Акыш! — раптам пачуўся ў сенцах грозны бас дзядзькі Антося. Брыль. — Акыш, каб цябе! — закрычаў дзед на жураўля. Разанаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ачы́стка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. ачышчаць — ачысціць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. ачышчацца — ачысціцца.

•••

Для ачысткі сумлення — каб супакоіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)