бегатня́, ‑і, ж.

Тое, што і беганіна. Праз хвілін пяць.. [Міхалка], стомлены за дзень бегатнёй за каровамі, моцна спаў. Чорны. І толькі .. [Рыгор] паспеў падысці к дзяўчыне, як сярод пасажыраў падняўся рух і бегатня. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гало́пам, прысл.

1. Хуткім алюрам; наўскач. Афіцэр сеў і пагнаў галопам, але ў каня моцна заквактала селязёнка, і коннік перавёў яго на шаг. Карпюк. Бягуць, галопам імчаць коні. Бядуля.

2. перан. Вельмі хутка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дупло́, ‑а, н.

1. Пустата ў ствале дрэва на месцы выгніўшай драўніны. Засунуць руку ў дупло. □ Птушаняты спяць пад крыллем, матчыным І вавёркі ў дуплах моцна спяць. Панчанка.

2. Адтуліна, дзірка ў зубе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закарце́ць, ‑ціць; безас. зак.

Разм. Моцна захацецца, зажадацца. Да свербу ў руках.. [Юрку] закарцела падысці да акна і паглядзець, што робіцца ў хаце. Курто. Нагледзішся — і як тут закарціць Рэч іншую патрэбную купіць. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залапата́ць, ‑пачу, ‑почаш, ‑поча; зак.

Пачаць лапатаць. // Пралапатаць. Толькі крыллем залапоча певень Ды плёсне сом у завадзі ракі. Свірка. Раптам зусім блізка ад мяне, справа, нешта моцна залапатала і чмякнулася на зямлю. Ляўданскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Моцна, голасна, рэзка крыкнуць. — На печ! — зыкнуў на .. [дзяцей] бацька, падышоўшы дастала. Кулакоўскі.

2. Утварыць рэзкі, свісцячы гук. Зыкнуў, бразнуў сталлю-чыгуном цягнік, уздрыгануў ад натугі. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбу́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Пачаць моцна і доўга буркаць. [Васіль:] — Я дастаў папяросу і вырашыў лепш памаўчаць. Ды тут на Вабрука найшла, як гавораць, хвіліна, — разбуркаўся, нібы пасмялеўшы бліжэй каля дому. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рассла́віць, ‑слаўлю, ‑славіш, ‑славіць; зак., каго-што.

Разм.

1. Моцна расхваліць, надзяліць каго‑, што‑н. славай; уславіць. Расславіць подзвігі герояў.

2. Распусціць чуткі, плёткі пра каго‑, што‑н. Расславіць жанчыну на ўвесь раён.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Моцна плакаць, усхліпваць, залівацца слязамі. Арына не гаварыла нічога. Толькі рыдала, горка, уголас, па-жаночы. Мележ. Слёзы засцілаюць святло, і .. [Вера], тулячы твар у Нініны грудзі, пачынае рыдаць... Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ашчарэ́піць (БРС, Шат., Янк. Мат., Бір. Дзярж.), абшчарэпіцьмоцна абхапіць за шыю абедзвюма рукамі’, ашчарэпам ’ухапіўшыся абедзвюма рукамі’ (КЭС, лаг.). Ад ашчаперыць (гл.) з метатэзай у канцы слова (рэпіперы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)