пух, -у, м.
1. Мяккія і тонкія валаскі пад пер’ем птушак, шэрсцю жывёл.
Гусіны п.
Казіны п.
2. Тонкія лёгкія валаскі на скуры твару, на целе.
П. на твары ў дзіцяці.
3. Тоненькія валаконцы на раслінах, пладах.
Тапаліны п.
◊
Ні пуху ні пер’я (разм.) — пажаданне ўдачы.
У пух і прах (разм.) — зусім, канчаткова.
Разбіць у пух і прах.
|| памянш. пушо́к, -шку́, м. Над верхняй губой прабіваецца п.
|| прым. пухо́вы, -ая. -ае (да 1 знач.).
Пуховая хустка (з казінага пуху).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
до́бра, прысл.
1. Так, як павінна быць, як адпавядае нормам.
Жылі д.
Д. папрацаваў.
2. Ладна-такі, парадкам, зусім.
Ужо д. сцямнела.
3. безас., у знач. вык. Пра спрыяльную абстаноўку, прыемнае акружэнне.
Д. ў лесе.
4. у знач. часц. Выражае згоду, мае знач.: так, няхай будзе так, згодзен. —
Прыходзь сёння на сход. — Д., прыйду.
Д., я магу згадзіцца з табой.
5. у знач. часц. Ужыв. як пагроза ў знач. глядзі, пачакай жа (разм.).
Д. ж!
Я табе гэта прыпомню!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бяссо́ннік, ‑а, м.
Разм. Той, хто не хоча спаць уначы. У вагоне было неяк.. зусім ціха. Мо таму, што заядлыя бяссоннікі матросы, якія ўвесь вечар гаманілі і ляскалі ў даміно, стуліўшыся, ківалі галовамі. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнемагчы́ся, ‑магуся, ‑можашся, ‑можацца; пр. абнямогся, ‑маглася, ‑маглося; зак.
Разм. Тое, што і абнемагчы. Мы зайшлі ў сенцы і папрасілі ў гаспадара, каб ён прадаў нам хлеба і малака, бо мы зусім абнемагліся. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абшчапі́ць, ‑шчаплю, ‑шчэпіш, ‑шчэпіць; зак., каго-што.
Разм. Абхапіць рукамі, абняць. — Прыехаў... прыехаў... — паўтарае.. [маці], але быццам яшчэ не зусім верыць гэтаму і таму не адпускае сына, абшчапіла рукамі ягоную шыю і не адпускае. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завіху́рыць, ‑рыць; зак.
Разм. Тое, што і завіхрыць 1. Зусім нечакана сыпануў снег, дробны, калючы, і яго закруціла, завіхурыла і пазнала ветрам. Сачанка. Зазвінелі ў сельскім клубе песні, завіхурылі на сцэне беларускія танцы. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закукава́ць, ‑кукую, ‑кукуеш, ‑куку зак.
Пачаць кукаваць. // Пракукаваць. [Дзяўчынка] зусім па-дзіцячаму наставіла губкі і тройчы ціха закукавала: — Ку-ку, ку-ку, ку-ку! Брыль. Недзе далёка зноў закукавала зязюля і адразу змоўкла. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́сціл, ‑у, м.
Тое, што засцілае, закрывае сабой што‑н.; покрыва, заслона. Петраград застаўся з правага боку ў засціле шэрых хмар. Хведаровіч. Ужо зусім чорным стаў сухі верас на белым засціле мёрзлага снегу. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каламбу́р, ‑а, м.
Жарт, заснаваны на выкарыстоўванні розных слоў, блізкіх па гучанню, або розных значэнняў аднаго слова; гульня слоў. Быстроў не вешаў галавы, пасмейваўся сабе, сыпаў каламбурамі і, здавалася, быў зусім задаволены лёсам. Мележ.
[Фр. calembour.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клубі́сты, ‑ая, ‑ае.
Які мае форму клуба 2, складаецца з клубоў. Вецер хутка гнаў цёмна-сінія дымчатыя хмары, засцілаючы імі ватныя клубістыя воблакі. Мележ. Кружок лазняку вынырае з клубістага кужалю туману зусім нечакана. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)