прадстаўні́цтва, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Выкананне абавязкаў прадстаўніка (у 1 знач.; кніжн.).
П. чыіх-н. інтарэсаў.
2. Установа, якая абараняе інтарэсы.
Гандлёвае п.
3. Права, парадак выбару прадстаўнікоў у якія-н. органы (кніжн.).
Народнае п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эвакапрыёмнік, ‑а, м.
Установа, якая ў час вайны, стыхійных бедстваў і пад. займаецца прыёмам эвакуіраваных раненых і хворых, рыхтуе іх да далейшай транспарціроўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знахо́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Знойдзеная рэч.
Бюро знаходак (установа, якая вяртае згубленыя рэчы іх уладальнікам).
2. перан. Аб кім-, чым-н. набытым і вельмі патрэбным.
Творчыя знаходкі.
Гэты спецыяліст — з. для прадпрыемства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папячы́цельства, ‑а, н.
1. Сістэма мерапрыемстваў па абароне законных правоў і інтарэсаў непаўналетніх і недзеяздольных.
2. У дарэвалюцыйны час — установа для аказання дапамогі каму‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трансаге́нцтва, ‑а, н.
Транспартнае агенцтва — установа, якая аказвае насельніцтву ўсе віды транспартных паслуг (перавозка рэчаў, продаж і дастаўка на дом білетаў на розныя віды транспарту).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пастано́ва ’калектыўнае рашэнне’, ’распараджэнне дзяржаўнай установы’ (ТСБМ). Укр. постано́ва ’пастанова, рашэнне’. Бел.-укр. ізалекса. Утворана паводле установа, якая таксама з’яўляецца аддзеяслоўным утварэннем. Да пастанаві́ць ’прыняць пастанову, вырашыць’, ’вызначыць’, ’прызначыць’, ’паставіць што-н.’, ’пабудаваць’ (ТСБМ, Янк. 1, Касп., Ян.) < прасл. stanoviti. Гл. ста́віць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інстыту́т (ТСБМ), інсціту́т (Сцяшк. МГ). У пачатку XX ст. (Гіст. лекс., 241) з рускай (Крукоўскі, Уплыў, 77), дзе ўпершыню ў помніках 1771–1773 гг. (Біржакова, Очерки, 363). У рускай з франц. institut, якое ўзыходзіць да лац. institutum ’устанаўленне, установа’ (Шанскі, 2, I, 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
по́шта, -ы, ДМ -шце, ж.
1. Установа для перасылкі пісем, лёгкіх грузаў, грошай і пад., а таксама будынак, дзе яна размяшчаецца.
Работнікі пошты.
Здаць бандэроль на пошту.
2. Перасылка, дастаўка сродкамі гэтай установы.
Паслаць пісьмо па пошце.
3. Тое, што дастаўлена гэтай установай (пісьмы, пасылкі).
Разносіць пошту.
4. Такая ж установа, якая займалася адначасова рэгулярнай перавозкай пасажыраў у конных экіпажах (гіст.).
○
Палявая пошта —
1) воінская фельд’егерская паштовая сувязь;
2) закадзіраванае найменне вайсковай часці.
|| прым. пашто́вы, -ая, -ае.
Паштовая скрынка.
П. вагон (для перавозкі пошты). Ехаць на паштовых (у мінулым: ехаць на конях, што належалі пошце).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэлеба́чанне, -я, н.
1. Перадача і прыём на экран відарысаў рухомых і нерухомых аб’ектаў на адлегласці сродкамі электра- і радыёсувязі.
Вяшчальнае т.
Лічбавае т.
2. Галіна радыётэхнікі, якая даследуе і распрацоўвае тэхнічныя спосабы перадачы відарысаў на адлегласць.
3. Установа, якая ажыццяўляе вяшчальныя перадачы.
Супрацоўнік тэлебачання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прадпрые́мства ’вытворчая ці гандлёвая установа’ (ТСБМ). Калька рус. предприя́тие ’тс’ (Баханькоў, Гіст. лекс., 282), дзе каранёвая частка ‑ем‑ узыходзіць да прасл. *ęti, jьmo ’браць’ (гл. ёмкі). Рус. слова ў сваю чаргу калькуе ням. Unternehmung < nehmen ’браць’ і ўтворана з дапамогай царкоўнаславянізмаў пред‑ і приять (Фасмер, 3, 357).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)