тарара́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. З сілай стукнуцца аб што‑н., з шумам упасці куды‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распласта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.
1. Легчы, упасці плазам, шчыльна прыціснуўшыся да зямлі, да якой-н. паверхні.
Р. на зямлі.
2. Выцягнуцца ў гарызантальнай плоскасці, раскінуўшы ў бакі рукі.
|| незак. распла́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шу́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. Хутка, з шумам упасці адкуль‑н. Адрэзаны кавалак дошкі хруснуў, шухнуўся ўніз. Ставер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перавалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.
1. Валячыся, перабіраючыся цераз што-н., упасці на процілеглы бок чаго-н.
П. цераз борт.
2. Перавярнуцца з аднаго боку на другі (разм.).
П. на другі бок.
|| незак. перава́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
супярэ́чнасць ж., в разн. знач. противоре́чие ср.;
уну́траныя ~ці — вну́тренние противоре́чия;
упа́сці ў с. — впасть в противоре́чие
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ру́нуцца ’упасці (ад знямогі)’ (Мат. Маг.), польск. runąć ’упасці, грымнуцца’, рус. руни́ть ’хутка рабіць, есці’, серб. ру̏нути ’моцна ўдарыць’, славен. rúniti ’піхнуць, стукнуць’. Апошняе Бязлай (3, 207) выводзіць з прасл. *ruti ’піхаць, стукаць’, параўноўваючы з літ. ráuti ’вырываць, шчыпаць’, лат. raût ’тс’. Паводле Брукнера (468), да *ruxъ (гл. рух), параўн. рухнуць ’упасці’ (гл.). Скок (3, 172) атаясамлівае з rúniti (se) ’лушчыць, крышыць, зрываць (кветкі, лісты)’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бу́лькнуць, ‑не; зак.
1. Аднакр. да булькаць.
2. Разм. Упасці ў ваду, утварыўшы характэрны гук. Камень булькнуў і пайшоў на дно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прастра́цыя, ‑і, ж.
Стан прыгнечанасці, знямогі, заняпаду псіхічнай актыўнасці, выкліканы цяжкім захворваннем, нервовым расстройствам і інш. Упасці ў прастрацыю. Знаходзіцца ў прастрацыі.
[Лац. prostratio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скаці́цца, скачу́ся, ско́цішся, ско́ціцца; зак.
1. Коцячыся па паверхні, спусціцца, з’ехаць, упасці.
Мячык скаціўся з гары.
2. перан. Адысці, адступіць (звычайна ад чаго-н. перадавога, прагрэсіўнага).
С. ў балота бюракратызму.
|| незак. ско́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. ско́чванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́пасці, -паду, -падзеш, -падзе; вы́падзі; зак.
1. Вываліцца, упасці адкуль-н.
Пісьмо выпала з кнігі.
Люлька выпала з зубоў.
В. з воза.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, страціцца; застацца незаўважаным.
Выпала з памяці тая назва.
Яго збянтэжанасць не выпала з-пад маёй увагі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра ападкі: упасці на зямлю.
Уначы выпала раса.
Выпаў ранні снег.
4. безас. Давесціся.
Аднойчы мне выпала схадзіць у музей.
Як выпадзе (як удасца).
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Удацца, атрымацца.
Выпаў добры ўраджай.
|| незак. выпада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)