банкру́цтва, ‑а, н.
1. Страта даўгавой плацежаздольнасці ў выніку разарэння даўжніка.
2. перан. Правал у ідэйнай, палітычнай дзейнасці якой‑н. асобы або арганізацыі. Банкруцтва палітыкі агрэсараў.
[Ад фр. banqueroute.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассы́пка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. рассыпаць — рассыпаць (у 1, 2 знач.).
2. Р мн. ‑пак. Страта ў вазе сыпкіх тавараў; раструска.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уга́р, ‑у, м.
Спец.
1. Змяншэнне ў колькасці, вазе пры плаўцы, гарэнні, тэрмічнай апрацоўцы і пад.
2. У тэкстыльнай прамысловасці — страта сыравіны пры перапрацоўцы. // Адходы прадзення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзе́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. падаць (у 1–3, 5–10 знач.).
2. Дзеянне паводле дзеясл. пасці (у 3, 5 і 9 знач.).
3. Страта добрага імя жанчынай; страта дзявоцтва. Розум і разважлівасць Міркіяна выключаюць якія б там ні было аб’ектыўныя фактары, што прывялі жанчыну да падзення. Майхровіч.
4. Спец. Нахіленасць у адносінах да гарызантальнай паверхні (пра зямлю, горныя пароды і пад.). Вугал падзення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Матыле́нька ’мянташка’ (жабін., ДАБМ; к. 264); памянш. з мянці́ла (гл.), у якой адбылася страта санорнага і ацвярдзенне пачатковага м‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Страце́нне ‘смяротная кара’, ‘адсячэнне (галавы)’ (Нас., Гарэц.), страцэ́ня, страцэнё ‘знішчэнне’ (Сл. ПЗБ), страце́не ‘страта’ (Нар. Гом.), стра́ціць ‘загубіць, знішчыць, пазбавіць жыцця’ (Нас., ТСБМ, Нар. Гом., Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ, Некр. і Байк.). У спецыфічным значэнні ‘пазбаўленне жыцця’, хутчэй за ўсё, з польск. stracenie ‘пакаранне смерцю’, stracić ‘пакараць смерцю’, што развілося на падставе значэння ‘згубіць, загубіць’, тыповага для стра́ціць, што да тра́ціць (гл.), параўн. страта ‘згуба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бяспа́мяцтва, ‑а, н.
1. Страта свядомасці; непрытомнасць. Пад вечар у .. [Зынгі] з’явілася гарачка. Ноччу ён упаў у бяспамяцтва. Чорны.
2. Тое, што і бяспамятнасць. [Сабастыяну] хочацца трошкі пакпіць з жонкі, з яе гэтага бяспамяцтва. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расстро́йства, -а, н.
1. гл. расстроіць.
2. Поўны беспарадак, замяшанне з прычыны парушэння строю (у 1 знач.).
Калона прыйшла ў р.
3. Заняпалы стан, беспарадак з прычыны ўрону, дэзарганізацыі, беспарадку.
Р. ў сям’і.
Р. ў гаспадарчых справах.
4. Захворванне, выкліканае парушэннем дзейнасці якіх-н. органаў.
Р. нерваў.
5. Дрэнны настрой, страта душэўнай раўнавагі.
Не жыццё, а адно р.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уро́н, ‑у, м.
Страта, шкода. У гады першай сусветнай вайны, а затым замежнай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны прамысловасці Беларусі быў нанесен значны ўрон. «Весці». [Аляксей:] — Для нашай гаспадаркі.. [пазыка суседзям] урону не зробіць, а людзям падтрымка вялікая. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вар’я́цтва, ‑а, н.
1. Страта розуму, стан псіхічнага расстройства.
2. Безразважнасць, неразумны ўчынак; недарэчнасць. [Вайтовіч:] — Я да такога вар’яцтва, каханы мой, не дайду. Знішчаць сваё, набытае працай... У мяне не расшчэмяцца вось гэтыя пальцы запаліць сярнічку. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)