стра́та, -ы, ДМ стра́це, мн. -ы, страт, ж.

1. Згуба чаго-н., знікненне каго-, чаго-н. С. здароўя. С. крыві. Смерць народнага пісьменніка — вялікая с.

2. Тое, што страчана; прапажа. Знайсці сваю страту.

3. звычайна мн. Безгаспадарчыя выдаткі. Сабраць ураджай без страт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

страта, ✂, ж.

  1. Згуба чаго-н., знікненне каго-, чаго-н.

    • С. здароўя.
    • С. крыві.
    • Смерць пісьменніка — вялікая с.

  2. Тое, што страчана; прапажа.

    • Знайсці сваю страту.

  3. звычайна мн.л. Безгаспадарчыя выдаткі.

    • Сабраць ураджай без страт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

стра́та ж.

1. (лишение чего-л.) поте́ря;

с. крыві́ — поте́ря кро́ви;

с. зро́ку — поте́ря зре́ния;

с. працаздо́льнасці — поте́ря трудоспосо́бности;

2. (пропажа) уте́ря, поте́ря;

3. убы́ток м.; уще́рб м.;

пане́сці ~ту — понести́ убы́ток (уще́рб);

4. утра́та, поте́ря;

смерць вучо́нага — вялі́кая с. — смерть учёного — больша́я утра́та (поте́ря);

◊ цярпе́ць ~ту — быть в убы́тке, нести́ поте́ри

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

стра́та ​1, ‑ы, ДМ страце, ж.

1. Згуба чаго‑н., знікненне каго‑, чаго‑н. Страта працаздольнасці. Страта апетыту. Страта зроку. □ Сусед, які ўкраў у суседа каня, гэта для Маргунка крайняя ступень страты чалавечай годнасці. Куляшоў. // Урон у сувязі са смерцю каго‑н. блізкага, дарагога, вядомага. Смерць вучонага — вялікая страта. □ Памёр ляснічы наш!.. — То пойдзем, браце, Паплачам хоць па сваёй страце. Колас. Дачка расла бойкая, разумная. Яна як бы ўзнагароджвала іх за страту старэйшага сына, які загінуў на фронце. Хадкевіч. // звычайна мн. (стра́ты, страт). Тое, што страчана ў час ваенных дзеянняў (пра людзей, тэхніку і пад.). Хоць страты роты былі вялікія, але фашысты не прайшлі, падаспелі нашы танкі, і контратака нямецка-фашысцкіх войск захлябнулася, іх супраціўленне было зламана, фашыстаў выбілі з умацаванняў і пагналі на захад. Гурскі. Усё: і пакуты, і страты, І грозныя дні ў барацьбе Пазналі героі-салдаты За нас — За мяне і цябе. Кірэенка.

2. Тое, што страчана; прапажа. Раптам страта знайшлася — у аднаго пасажыра было два білеты: зліпліся згорнутыя паперкі, дык не заўважылі. Марціновіч. О, як ён [Вандроўнік] рад быў зноў, калі Сваю пабачыў страту! І Хлебу нізкі, да зямлі, Аддаў паклон, як брату. Танк. // Нястача чаго‑н. Так... хоць зямлі свае нямнога, Але ўсё ж лепей, як нічога. А збудзь яе — пачуеш страту. Колас.

3. звычайна мн. (стра́ты, страт). Безгаспадарчыя выдаткі. Многія гаспадаркі дрэнна выкарыстоўваюць тэхніку, дапускаюць марудлівасць на ўборцы і тым самым дапускаюць страты збожжа. Машэраў. Што значыць зжаць жыта за шэсць дзён замест месяца? Не будзе страт, павялічыцца ўраджай на два-тры цэнтнеры з гектара. Дуброўскі.

•••

Увесці ў страту гл. увесці.

Цярпець страту гл. цярпець.

стра́та ​2, ‑ы, ДМ страце, ж.

У буржуазнай сацыялогіі — грамадская групоўка людзей, аб’яднаных пэўнай агульнай сацыяльнай рысай (маёмаснай, прафесіянальнай, адукацыйнай і г. д.), якая проціпастаўляецца класу (у 2 знач.) як паняццю марксісцкай сацыялогіі.

[Лац. stratum — слой.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стра́та ж Verlúst m -es, -e; Éinbuße f -, -n;

стра́та ча́су Zéitverlust m;

стра́та зро́ку Verlúst des Áugenlichts;

стра́та слы́ху Táubheit f -, Verlúst des Gehörs;

стра́та працаздо́льнасці Verlúst der Árbeitsfähigkeit;

стра́та па́мяці Gedächtnisschwund m -(e)s;

з малы́мі стра́тамі verlústarm;

з вялі́кімі стра́тамі verlústreich

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

страта

Том: 32, старонка: 459.

32-459_2364_%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Стра́та ‘згуба; згублена’ (ТСБМ, Шымк. Собр., Касп., Нас., Байк., Некр., Сл. ПЗБ, ТС), ст.-бел. страта (XVI ст., гл. Карскі 2-3, 498). Аддзеяслоўны дэрыват ад страціць < траціць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

страта...¹ Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да стратасферы, напр.: стратаплавальнік, стратаплаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

страта...² Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: які мае адносіны да паслядоўнасці фарміравання горных парод, напр.: стратавулкан, стрататып.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

страта...​1.

Першая частка складаных слоў са знач. які мае адносіны да стратасферы, напр. стратаплавальнік, стратаплаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)