супрацьстая́ць, -стаю́, -стаі́ш, -стаі́ць; -стаі́м, -стаіце́, -стая́ць; -сто́й; незак., звычайна каму-чаму.
1. Захоўваць устойлівае становішча пад уздзеяннем чаго-н.
С. ветру.
2. Супраціўляцца, аказваць супрацьдзеянне.
С. націску ворага.
3. Быць супрацьпастаўленым, адрознівацца па сутнасці.
С. поглядам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́товать несов. (за что-л.), книжн. змага́цца, стая́ць, выступа́ць; дамага́цца (чаго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
на́смерть нареч. насме́рць; (до смерти) да сме́рці;
стоя́ть на́смерть стая́ць насме́рць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шпале́ра в разн. знач. шпале́ра, -ры ж.;
стоя́ть шпале́рами стая́ць шпале́рамі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зважа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., на каго-што і з дадан. (звычайна з адмоўем).
Звяртаць увагу на каго-, што-н., надаваць значэнне каму-, чаму-н.
Ён ні на што не зважае.
○
Зважай! — каманда, якая азначае: стаяць навыцяжку, нерухома.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пень пень, род. пня м.;
◊
стоя́ть как пень стая́ць як слуп, стая́ць як пень у бе́лы дзень;
через пень-коло́ду працу́е і сма́ку не чу́е.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слуп, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Бервяно, тоўсты брус, умацаваныя вертыкальна.
Тэлеграфны с.
2. перан., чаго або які. Маса чаго-н., што рухаецца, ляціць, падымаецца ўверх (пра дым, пыл і пад.).
С. пылу.
С. мошак.
3. Пра тое, што мае вертыкальна-падоўжаную форму.
С. ртуці ў тэрмометры.
◊
Геркулесавы слупы —
1) старажытная назва Гібралтарскага праліва, які, паводле ўяўлення старажытных народаў, лічыўся «краем свету», месцам, дзе канчаецца суша;
2) перан. мяжа чаго-н.
Стаяць слупам — стаяць нерухома (разм., неадабр.).
|| памянш. слупо́к, -пка́, мн. -пкі́, -пко́ў, м.
|| прым. слупавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нерухо́мы, -ая, -ае.
1. Які не рухаецца, застаецца ўвесь час на адным месцы.
Н. блок.
Стаяць нерухома (прысл.).
2. перан. Які не змяняе свайго выразу.
Н. позірк.
3. У граматыцы: які не мяняе свайго месца (пра націск).
|| наз. нерухо́масць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запя́тки уст. запя́ткі, -ткаў ед. нет;
стоя́ть на запя́тках стая́ць на запя́тках.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тапы́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Падымацца ўверх, стаяць тарчма (пра валасы, шэрсць і пад.).
2. перан. Быць незадаволеным чым-н.; упарціцца.
|| зак. устапы́рыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -рыцца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)