вы́прасіць, ‑прашу, ‑прасілі, ‑прасіць; зак., каго-што.
Атрымаць, дамагчыся чаго‑н. настойлівымі просьбамі. Выпрасіць прабачэнне. □ Валодзька выпрасіў, нарэшце, у рэдактара дазвол паехаць на раён. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́ласціна, ‑ы, ж.
Ахвяраванне жабраку, бедняку. І зноў вагоны, зноў даўжэзная пакутлівая дарога. На станцыях [бежанцы] хадзілі прасіць міласціну, хоць рэдка калі ўдавалася што сабраць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закліна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. каго (што). Настойліва прасіць, маліць аб чым-н.
З. памяццю бацькоў.
2. каго-што. У прымхлівых людзей: падпарадкоўваць сабе сілай магічных слоў, малітваў.
З. змей.
З. скарб.
|| наз. закліна́нне, -я, н. (да 2 знач.).
|| прым. закліна́льны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
извиня́ться
1. прасі́ць выбачэ́ння, прабачэ́ння (у каго);
2. страд. выбача́цца, прабача́цца; дарава́цца; см. извиня́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сяўня́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і сявенька. Калі Сцяпан Касцевіч прыйшоў да .. [Мікіты] прасіць бульбы, ён сядзеў на лаве і плёў сяўню з арэхавых лык. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кле́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.
1. Станавіцца на калені.
2. перан. Настойліва прасіць, выпрошваць што-н.
Настойліва ўгаворваць, к. застацца.
|| зак. укле́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 1 знач.) і вы́кленчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2 знач.).
Укленчыць перад абразамі.
Выкленчыць у маці грошай.
|| наз. кле́нчанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сту́кацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. гл. стукнуцца.
2. Стукаючы (у дзверы, акно), прасіць дазволу ўвайсці куды-н.
С. ў пакой.
3. перан. Даваць знаць пра сябе.
У сэрца стукаецца каханне (прыходзіць).
◊
Стукацца ў дзверы кабінетаў — дабівацца чаго-н. просьбамі.
|| зак. пасту́кацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Канада́ ’жанчына, якая ўмее прасіць’, канадзіць ’выпрошваць’ (КЭС. лаг.), ігп. ’вельмі хацець’ (Сл. паўн.-зах.); смал. канайть ’прасіць’, арханг. ку́нда ’той, хто неадчэпна прыстае’. Няясна. Магчыма, звязапа з літ. gandas ’чуткі, гавэнда’. Параўн. семантычна блізкае ўкр. бойк. конападити ’канькаць’, ’назаляць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нугры́ці ’назойліва прасіць’ (івац., Нар. сл.). Няясна, магчыма, ад ну (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
навербава́ць, ‑вярбую, ‑вярбуеш, ‑вярбуе; зак., каго-што.
1. Завербаваць у нейкай колькасці. [Кухта:] — Хачу прасіць, каб дазволілі навербаваць тысячы дзве рабочых на перыферыі. Карпаў.
2. Стварыць, арганізаваць шляхам вярбоўкі. Навербаваць войска.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)