Verbum

по́ласць, -і, мн. -і, -ей, ж.

У жывёльным арганізме: прастора, парожняя або запоўненая чым-н., абмежаваная ўнутранымі паверхнямі сценак цела.

Брушная п.

|| прым. по́ласцевы, -ая, -ае.

нязме́рны, -ая, -ае.

1. Вельмі вялікі, які не паддаецца вымярэнню; неабдымны.

Нязмерная прастора.

2. перан. Незвычайна глыбокі, моцны (пра пачуцці).

Нязмернае гора.

|| наз. нязме́рнасць, -і, ж.

хао́с, -у, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі: бязмерная прастора, стыхія, што існавала да ўзнікнення свету, зямлі і жыцця на ёй.

2. перан. Беспарадак, неразбярыха; блытаніна.

У пакоі х.

падстрэ́шша, -а, мн. -ы, -аў, н.

Ніжні край страхі драўлянай хаты, які навісае над сцяной, а таксама прастора пад ім.

У падстрэшшы гнёзды ластавак.

|| прым. падстрэ́шны, -ая, -ае.

масі́ў, -сі́ву, мн. -сі́вы, -сі́ваў, м.

1. Горнае ўзвышша аднароднай геалагічнай будовы.

Горныя масівы.

2. Вялікая прастора, аднародная па якіх-н. прыметах.

Лясныя масівы.

|| прым. масі́ўны, -ая, -ае.

пусты́ня, -і, мн. -і, -ты́нь, ж.

Вялікая прастора з беднай расліннасцю ці ўвогуле без яе.

Бязлюдная п.

Лядовая п.

|| прым. пусты́нны, -ая, -ае.

Пустынная зона (зона пустыні). П. востраў.

мё́ртвы, -ая, -ае.

1. Той, які памёр; нежывы.

М. чалавек.

Хаваць мёртвага (наз.).

2. перан. Пазбаўлены жыццёвасці; апусцелы.

М. твар.

Мёртвая вуліца.

○

Мёртвая зона (спец.) — прастора вакол радыёстанцыі, у якой назіраецца паслабленне або адсутнасць прыёму радыёсігналаў.

Мёртвая прастора — прастора, якая не прастрэльваецца франтавым агнём.

Мёртвы пункт — стан звёнаў механізма, калі яны знаходзяцца ў імгненнай раўнавазе.

Мёртвы сезон — перыяд застою ў прамысловасці, гандлі.

Мёртвы штыль — поўная адсутнасць ветру.

Мёртвы якар — нерухомы якар, які пастаянна ляжыць на дне і служыць для ўстаноўкі плывучых маякоў, бочак, прыпынку суднаў.

◊

Ляжаць мёртвым грузам — быць без выкарыстання, зусім непатрэбным.

Мёртвая хватка — здольнасць упарта, неадступна дабівацца свайго.

Піць мёртвую (разм.) — піць запоем.