неўнікнёнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць неўнікнёнага. Ленін быў перакананы ў поўнай магчымасці і неўнікнёнасці краху самаўладства. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Напая́ўцы ’навідавоку, пад рукамі’ (круп., Полымя, 1980, 8, 254). З на і *паяўка, відаць, памянш. ад паява ’з’яўленне, наяўнасць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нядзьвач ’мядзведзь’ (Шаўцоў, Полымя, 1971, 10, 220). Відаць, з польск. niedźwiedź ’тс’, параўн. таксама niedźuryedź ’тс’ (Федар. 1, 195).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сукарды́чына ’дзеравіна са скручанымі слаямі’ (Полымя, 1970, 2, 120). Відавочна да *сукар (гл. сукарак) з экспрэсіўнай суфіксацыяй; прамежкавая форма *сукарда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тата́р ’татарын’: Устань мілы, татар едзіць, Татар едзіць — вайна будзіць (з нар. песні; ушац., Полымя, 2001, 3, 270). Гл. татарын.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тоісь-то ’значыцца’ (глыб., Полымя, 1998, 11, 231). Відаць, дэфармаванае рус. то́ есть ’гэта значыць’ з узмацняльнай часціцай то, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бензаво́з, ‑а. м.

Аўтацыстэрна для перавозкі бензіну. Шуганула з кустоў высока ў гору полымя — загарэліся бензавозы. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

буржуа́, нескл., м.

Прадстаўнік класа буржуазіі. Ліберальныя буржуа зусім не мелі на ўвазе выступаць супраць самадзяржаўя. «Полымя».

[Фр. bourgeois.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ператле́ць, ‑ее; зак.

1. Сапсавацца ад тлення; сатлець; перагніць. Лісце ператлела.

2. Згарэць без полымя. Вуголле ператлела.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Прыхільнік пурызму. Для пурыстаў трыццатых — саракавых гадоў стыль Гогаля здаваўся нязграбным. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)