бальні́ца, ‑ы, ж.

Установа для стацыянарнага лячэння хворых. Раённая, абласная бальніца. Палажыць у бальніцу хворага. Ляжаць у бальніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляжа́нне, ‑я, н.

Стан паводле дзеясл. ляжаць (у 1 знач.). І настылі, і зацяклі [ногі] ад нязручнага ляжання. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капіталі́зм, -у, м.

Грамадска-эканамічны лад, які змяніў сабой феадалізм і ў аснове якога ляжаць розныя формы прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці, а грамадства складаюць дзве асноўныя групы — уладальнікі сродкаў вытворчасці і наёмныя рабочыя.

Эпоха капіталізму.

|| прым. капіталісты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пла́зам, прысл.

Плоскай, шырокай стараной уніз. Каля хаты .. ляжыць плазам дубовая старая брама. Бядуля. — Малады жандарскі афіцэр выцяў яго [Рыбакова] шабляй, плазам. Асіпенка.

•••

Ляжаць плазам — тое, што і ляжаць як пласт (пластом) (гл. ляжаць). — Пусціш яго [малька] ў ваду — проста плакаць хочацца, калі бачыш, што ён сотнямі ляжыць нерухомым плазам... Ракітны. Штодзень перад захадам сонца яна [ліхаманка] забірала мяне ў сваю поўную ўладу, і я ляжаў плазам да самай раніцы, і перад вачыма маімі мітусіліся то жоўтыя, то чырвоныя кругі... Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смачне́ць, ‑ее; незак.

Рабіцца, станавіцца больш смачным. [Садавод:] — Плод .. [грушы] мог ляжаць усю зіму і не псаваўся, а ўсё смачнеў. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стэрэаме́трыя, ‑і, ж.

Раздзел геаметрыі, у якім вывучаюцца ўласцівасці геаметрычных фігур, што не ляжаць у адной плоскасці; прасторавая геаметрыя.

[Ад грэч. stereos — прасторавы і metreō — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зо́рчаты, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму зоркі (у 2 знач.); зоркападобны. У аснове пакрыцця будынка ляжаць складаныя зорчатыя скляпенні. Ліс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прычыгу́начны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца, размяшчаецца каля чыгункі. Лета высушыла прычыгуначныя балачыны, і на іх можна было цяпер ляжаць. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́лавець, ‑ее; незак.

1. Быць у стане ялавасці.

2. Ляжаць аблогай, не апрацоўвацца. Надакучыла ялавець — рук чалавечых запрагла зямля. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пла́зам ’плоскім, шырокім бокам уніз’, ляжаць плазамляжаць пластом’ (ТСБМ), карэліц. ’пластом’ (Сцяшк. МГ). З польск. płazem ’плоскім бокам’, якое з płaz > плаз (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)