приреза́ть​I-2 несов.

1. прыраза́ць, прырэ́зваць, дараза́ць, дарэ́зваць; (свинью) прыко́лваць, дако́лваць;

2. (резать всех, многих) рэ́заць, зараза́ць; (свиней) кало́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Варсава́ты ’з крапінкамі (пра яблыкі)’ (Касп.). Няяснае слова. Магчыма, да варса́ць ’калоць’ (гл.). Тады першапачатковае значэнне: ’наколаты’ (→ ’з крапінкамі’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Варсану́ць ’піхнуць, штурхануць’ (Янк. II, Бяльк., Арх. ГУ), варса́нуць ’штурхануць’ (Арх. ГУ). Бясспрэчна, адносіцца да варс́аць ’калоць, кідаць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Набі́ць ’накалоць (дроў)’ (мядз., Нар. сл.). Ад біць ’калоць (дровы)’, параўн. тэрытарыяльнае размеркаванне біцца і калоцца ’бароцца (пра карову)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скіпа́ць ‘шчапаць, калоць трэскі, лучыну’ (Шымк. Собр., Бяльк., Юрч. Вытв., Мат. Маг.; бялын., Нар. сл.; ЛА, 1). Гл. скяпаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пікава́ць ’рассаджваць расаду на грады’ (бераст., Сцяшк. Сл.). З польск. pikować ’перасаджваць сеянцы’, якое з франц. piquer ’калоць’ (SWO, 1980, 570).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ашчэ́пак ’асколак’ (КТС), рус. ощепок ’рэшткі палена для лучыны’, харв. oštepak ’стружка’, славен. ščépək ’асколак’. Да прасл. ščepъ, параўн. шчапаць ’калоць, расшчапляць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жа́гляўка ’мурашка’ (Янк. I). Як і жа́гліўка (гл.), відаць, да жыга́ць ’калоць; кусаць’ (гл.) праз прыметнік на ‑ляв‑ (*жаглявая мурашка ’куслівая мурашка’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закало́ць ​1, ‑калю, ‑колеш, ‑коле; зак., каго-што.

1. Забіць, пракалоўшы чым‑н. вострым. Аднойчы ў баі, чалавек вялікай фізічнай сілы, Хамутоўскі закалоў штыком трох варожых салдат. Курто. // Забіць на мяса (свінню). — Наташа, парсюка ты запалі, каб дзеці на нішчымніцы не сядзелі. Шамякін.

2. Замацаваць, пракалоўшы чым‑н. вострым; прыкалоць. Закалоць валасы шпількамі.

закало́ць ​2, ‑коле; зак.

Пачаць калоць ​1 (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Джґаць ’біць, муштраваць’, ’сячы (пра ападкі)’, ’хутка ісці, заўзята есці’ (Сцяц.), ’хутка ісці, ехаць’ (Шат.), ’джаліць’ (БРС). Запазычанне з польск. dźgać ’калоць, пароць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)