канво́йны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да канвою, з’яўляецца канвоем. Канвойная, служба. Канвойная рота. Канвойны салдат.
2. у знач. наз. канво́йны, ‑ага, м. Член канвою; канваір. Канвойныя заўтра абавязкова пералічаць усіх палонных. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбраха́ць, ‑брашу, ‑брэшаш, ‑брэша; зак., што.
Разм. Расказаць усім які‑н. сакрэт, тайну; раззваніць. Паўлюк нават зазлаваў: — Не чытаю [вершаў пра каханне] і не буду чытаць! Як гэта: сёння пацалаваўся, а заўтра разбрахаў па ўсім свеце? Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
менаві́та, часціца.
Тое, што і іменна. [Марына Паўлаўна] не зманіла — яна ў гэту хвіліну ўжо сапраўды была ўпэўнена, што едзе менавіта заўтра. Зарэцкі. Валерык і сам дакладна не ведаў, дзе менавіта і што робіць яго бацька. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засмяя́ць, ‑смяю, ‑смяеш, ‑смяе; ‑смяём, ‑смеяце; зак., каго-што.
Разм. Высмеяць, абсмяяць. — Людзі ўбачаць, заўтра засмяюць.. скажуць, аглядала тваю хату, — ціха засмяялася Волька, стоячы з Міхалам у сябе на парозе. Васілевіч.
•••
Куры засмяюць гл. курыца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёфіка́цыя, ‑і, ж.
Аснашчэнне (мясцовасці, памяшкання) радыётрансляцыйнымі вузламі, сеткай праваднога вяшчання і радыёвяшчальнымі прыёмнікамі. Радыёфікацыя краіны. □ На шчасце,.. [інжынер] усё-такі зразумеў, чаго студэнты ад яго хочуць, і паабяцаў прыслаць заўтра тэхніка для радыёфікацыі інтэрната. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стрыгу́н, ‑а, м.
Аднагадовае жарабя, якому звычайна падстрыгаць грыву. [Пракоп:] — Конь мне прыйшоўся, а .. [сыну] — стрыгун. Баранавых. // перан. Разм. Падлетак. — Ну, а па фурманку ты гэтага стрыгуна свайго заўтра падашлеш, — ківаў .. [брыгадзір] на Якіма, трымаючыся за клямку. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяго́ння і сёння, прысл.
1. У гэты дзень. [Крушынскі] сягоння яшчэ нічога не еў. Бядуля. Імяніннік аграном сягоння. Споўнілася трыццаць год яму. Смагаровіч. Некалькі дзён быў дождж, а сёння свеціць сонца. Брыль. // У сучасны момант, цяпер. Ні лапікаў, ні межаў... і сягоння я даў бы назву новую Смаргоні. А. Вольскі. Не пазнаць зямлі сягоння! Колас. Некалі правінцыяльна-мяшчанскі гарадок [Мінск], сёння адзін з прыгажэйшых гарадоў нашага вялікага Савецкага Саюза. Хведаровіч.
2. у знач. наз. сяго́ння і сёння, нескл., н. Цяперашні дзень. Білеты на сёння прададзены. □ Да сягоння жыве памяць Аб злым гэтым дусе На ўсёй чыста Украіне І на Беларусі. Купала. // Тое, што існуе, маецца цяпер; сучаснае. Наша сягоння. □ Узнімаліся тосты за гаспадароў, .. за наша шчаслівае сёння і светлае заўтра. Корбан.
•••
Не сягоння, дык заўтра; не сягоння — заўтра — вельмі хутка, у бліжэйшы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рашчыні́ць, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.
Прыгатаваць рошчыну, развёўшы муку вадою ці малаком. Пакуль Варвара прыбірала ў хаце, Назарыха рашчыніла цеста ў глінянай місе. Б. Стральцоў. [Сымон:] — Мука ў мяне ёсць, заўтра прынясу Алене, няхай рашчыніць. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яві́цца, яўлюся, явішся, явіцца; зак.
Разм. Прыйсці куды‑н., з’явіцца дзе‑н. Пайшоў сам Ксавэр Блецька. Ён смела і нахабна явіўся да Гальваса і адразу прыступіў да справы. Чорны. Заўтра табе трэба явіцца ў райвыканком. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́й; -да́дзены; зак.
1. каго-што і чаго. Даць, зрабіць, сказаць і пад. ў дадатак да чаго-н.
Астатнія грошы дадам заўтра.
2. што да чаго. Сказаць або напісаць у дадатак да чаго-н.
Да сказанага нечага д.
3. што да чаго. Прыкласці, далучыць.
Да заявы д. медыцынскае заключэнне.
4. што да чаго. Скласці лікі.
Да пяці д. чатыры.
|| незак. дадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
|| наз. дадава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)