карне́т 1, ‑а, М ‑неце, м.

Першы афіцэрскі чын у кавалерыі і пагранічным войску дарэвалюцыйнай рускай арміі, роўны падпаручніку пяхоты. // Асоба, якая мела гэты чын.

[Ад фр. cornette — сцяг.]

карне́т 2, ‑а, М ‑неце, м.

Духавы медны музычны інструмент у выглядзе ражка.

[Ад лап. cornet — ражок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дуда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Народны духавы музычны інструмент з дзвюх і больш трубак, устаўленых у скураны мяшок або пузыр, які надзімаецца праз трубку; валынка. Іграць на дудзе. □ Без музыкі, без дуды ходзяць ногі не туды. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ту́ба 1, ‑ы, ж.

Духавы медны музычны інструмент самага нізкага рэгістра, які складаецца з шматразова сагнутай трубкі і раструба.

[Лац. tuba — труба.]

ту́ба 2, ‑ы, ж.

Мяккая (часцей металічная) трубка для захавання вязкіх рэчываў; цюбік. Туба зубной пасты. Абед касманаўтаў знаходзіцца ў губах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барыто́н, ‑а, м.

1. Мужчынскі голас, сярэдні паміж басам і тэнарам. Сярод прысутных выдзяляўся густы барытон Кротава. Прокша. // Спявак з такім голасам. Над возерам разлягалася чароўная песня: спяваў гучны барытон. Ваданосаў.

2. Духавы або струнны музычны інструмент баса-барытоннага дыяпазону і тэмбру.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэкара́цыя, ‑і, ж.

Прызначаны для сцэны жывапісны малюнак або архітэктурнае збудаванне з паказам месца і абставін тэатральнага дзеяння. Будзе ў нас і свой раяль, і духавы аркестр, і добрыя дэкарацыі на сцэне. Скрыпка. // перан. Пра што‑н. паказное, штучнае.

•••

Перамена дэкарацый гл. перамена.

[Фр. décoration.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фаго́т, ‑а, М ‑гоце, м.

Драўляны духавы музычны інструмент тэнарова-басовага дыяпазону з канічным каналам і падвойнай трысцінкай. Здавалася, што ў старэнькім, неважнецкім на выгляд баяне схаваны цэлы аркестр, бо ў вагоне гучалі то разважлівы фагот, то далікатная флейта, а то сардэчная скрыпка. Васілёнак.

[Іт. fagotto.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дуда́, -ы́, ДМ дудзе́, мн. ду́ды і (з ліч. 2, 3, 4) дуды́, дуд, ж.

Беларускі духавы народны музычны інструмент з дзвюх і больш трубак, устаўленых у скураны мяшок, які надзімаецца праз трубку.

Іграць на дудзе.

Араць — не ў дуду іграць (з нар.).

Дзьмуць у сваю дуду (разм., неадабр.) — настойваць на сваім.

І дуды вобземлю (разм.) — аб канчатковай развязцы чаго-н.

|| прым. ду́дачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арга́ны, ‑аў; адз. арган, ‑а, м.

Духавы клавішны музычны інструмент вялікіх памераў, што складаецца з набору драўляных і металічных труб, у якія мяхамі напампоўваецца паветра. Мяккім музычным громам адклікаюцца арганы. Колас. Мы станавіліся ззаду і слухалі музыку органаў. Чорны. Магутныя гукі арганаў хапалі за душу і паводзілі сум. Карпюк.

[Ад грэч. organon — інструмент.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

арке́стр, ‑а, м.

1. Сукупнасць музычных інструментаў, што ўдзельнічаюць у выкананні музычнага твора; калектыў музыкантаў, якія сумесна выконваюць музычны твор. Сімфанічны аркестр. Духавы аркестр. Зводны аркестр. Аркестр цымбалістаў. □ Барабан, дзве скрыпкі і цымбалы, Невялікі аркестр, а выгляд сталы. Лужанін.

2. Месца перад сцэнай у тэатры, дзе знаходзяцца музыканты.

[Ад грэч. orchēstra — пляцоўка перад сцэнай у старажытнагрэчаскім тэатры.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскашэ́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.

Разм. Пайсці на значныя выдаткі; не паскупіцца. Раскашэліцца на вяселле. □ Меліяранскі .. раскашэліўся і наняў вайсковы духавы аркестр. С. Александровіч. [Міход:] — У нас тут што-што, а хлеб будзе. Ды яшчэ цётка Хіма як раскашэліцца, то і да хлеба сёе-тое знойдзе для такой сваячкі, як вы. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)