пы́рскі, -аў, адз. пы́рска, -і, ДМ -рсцы, ж.
1. Кроплі вадкасці, якія разлятаюцца пры ўдары, усплёску.
2. чаго. Дробныя часцінкі цвёрдага цела (шкла, лёду і пад.), якія разлятаюцца ад удару.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
муць, -і, ж.
1. Дробныя часцінкі ў вадкасці, якія робяць яе непразрыстай, каламутнай.
2. перан. Туман, смуга; імгла.
М. вісіць у паветры.
3. перан. Аб цяжкім душэўным стане (разм.).
М. на душы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тру́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак., што (разм.).
1. Біць, крышыць на дробныя часткі.
Т. шкло.
2. Ламаць, крышыць, разбураць.
Танкі трушчылі ўсё на сваім шляху.
|| зак. стру́шчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
церабі́цца, цераблю́ся, цярэ́бішся, цярэ́біцца; незак.
1. Рабіць дробныя, частыя рухі, вызваляючыся ад каго-, чаго-н.; атрасацца.
Ц. ад камароў.
2. Чысціцца дзюбай (пра птушак).
|| зак. ацерабі́цца, ацераблю́ся, ацярэ́бішся, ацярэ́біцца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лейкапла́сты, ‑аў; адз. лейкапласт, ‑а, М ‑сце, м.
Бясколерныя дробныя ўтварэнні ў клетках раслін.
[Ад грэч. leukos — белы і plastós — вылеплены.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́трушчыць, ‑шчу, ‑шыш, ‑шчыць; зак., што.
Разм. Выбіць, разбіўшы на дробныя часткі. Вытрушчыць шыбу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драбні́цца, дробніцца; незак.
1. Дзяліцца на больш дробныя часткі; драбіцца.
2. Зал. да драбніцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мірабе́ль, -я і -ю, м.
1. -я, мн. -і, -яў. Пладовае дрэва сямейства ружавых, падобнае на сліву.
2. -ю, зб. Дробныя жоўтыя плады гэтага дрэва.
|| прым. мірабе́левы, -ая, -ае і мірабе́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́крышыцца, ‑шыцца; зак.
Паступова распадаючыся на дробныя кавалачкі, разбурыцца. Зубы выкрышыліся. Выкрышылася ад часу чарапіца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дро́бны, ‑ая, ‑ае.
1. Невялікі па аб’ёму, велічыні. Дробнае каменне. Дробныя яблыкі. Разбіць на дробныя кускі. □ Ён нагатаваў дробных паленцаў, збіраючыся раскладаць агонь на прыпеку. Колас. Як чырвоныя пацеркі, рассыпаліся .. [суніцы] між дробных лісцікаў ягадніку на мяккім моху. Якімовіч. // Малога веку; малалетні. Не спіць гэтаксама і Марыля са сваімі дробнымі дзеткамі, прыслухоўваецца. Нікановіч. // Невялікі па колькасці. Разбіцца на дробныя групы.
2. Невялікай, нязначнай вартасці. Дробныя грошы.
3. Які складаецца з малых аднародных частачак. Дробны пясок. □ Пачынаў церусіць дробны дожджык. Гартны. Кудлатыя нізкія хмары бясконцаю кудзеляю рассцілаліся па небе, сеючы халодным дажджом і дробным градам. Колас. // Кароткі, з частым паўтарэннем аднолькавых кароткіх элементаў. Дробныя крокі. □ Ззаду па дарозе пачуўся дробны стукат колаў. Краўчанка. На гнуткіх дошках Колька адбіў дробную чачотку. Грахоўскі.
4. Шчуплы, нешырокай косці; маларослы. Лабановічу кінулася ў вочы, што людзі, з якімі ён тут сустракаўся, былі дробныя, худыя, замораныя. Колас.
5. З малымі матэрыяльнымі магчымасцямі; эканамічна слабы. Дробная буржуазія. Дробны ўласнік. Дробныя прадпрыемствы. □ Тым часам з-за ўзгорка выплыў хутарок, сядзіба дробнага арандатара. Колас. // Які рэалізуецца ў малых маштабах, звязаны з малакаштоўнымі рэчамі. Дробны гандаль.
6. Які займае невысокае грамадскае або службовае становішча. Дробны чыноўнік. Дробная шляхта. □ Гэта — вагон трэцяга класа, напоўнены дробным людам, салдатамі, сялянамі. Мікуліч.
7. Нязначны; неістотны. Дробныя справы. Дробныя крыўды. □ Тым часам па ўсёй гэтай мясцовасці не спыняліся то дробныя баявыя сутычкі, то рух машын. Чорны. // перан. Пазбаўлены ўнутранай значнасці; нікчэмны. Смяльчак не зробіць шкоды. На гэта здольна толькі дробная парода, — Мышыная душа. Корбан. Хто ўваходзіць у дачыненні з дробнымі людзьмі, сам не з буйных або неўзабаве здрабнее сэрцам. Лужанін.
•••
Рассыпацца дробным макам гл. рассыпацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)