Перадра́ты ’разарваны напалову’ (Растарг.), смал. передра́тый ’тс’. Дзеепрыметнік, аформлены пад уплывам польск. przedarty ’парваны’. Да драць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кватара́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Той, хто часова наймае жылое памяшканне ў домаўласніка. Красачка падаставаў аднекуль жалезных і драўляных ложкаў, заставіў імі абедзве палавіны хаты і пачаў драць з кватарантаў шалёныя грошы. Паслядовіч. Мухаморавы адразу палюбілі свайго кватаранта і даглядалі яго як роднага сына. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лы́ка, ‑а, н.
Луб з карой маладых лісцевых дрэў (пераважна ліпы); палоска такога лубу з карой. Драць лыка. □ Бацька з адменнага лыка Лапці малым нам пляце; Цень з барадою вялікай Лёг ад яго на куце. Смагаровіч.
•••
Лыка не вяжа гл. вязаць.
Не лыкам шыты гл. шыты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лахтыдра́й ’свавольнік’ (Бяльк.). Складанае·слова ад лахты. ’адзенне’ і драць ’рваць’ і суф. ‑ай (як лятай, валачай. віхляй і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
истрёпывать несов., разг.
1. (вещь) трапа́ць, бузава́ць; драць;
2. перен. (утомлять, измучивать) вымо́тваць, мата́ць; (изнурять) змо́рваць, мардава́ць, знясі́льваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лу́піны ’драпіны’ (Гарэц.), лупі́ны ’тс’ (Дразд.). Да лупі́ць 1 ’драць’ (гл.). Аб суфіксе ‑ін‑ы гл. Сцяцко (Афікс. наз., 42).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́дзер ’сала на кішках’ (Касп., Шатал.). Рус. вы́дер ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выдраць (гл. драць) (Вештарт, Лекс. Палесся, 135). Параўн. здор.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́рчыць ’драць бульбу на тарцы’ (мазыр., ЖНС), ’церці бульбу на тарцы’ (Вешт.), сюды ж тарча́нік ’дранік’ (Мат. Гом.). Гл. та́рка 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выдзіра́ць ’выдзіраць, вырываць, выцягваць’ (БРС, Касп., Яруш., Бяльк.); ’упершыню апрацоўваць участак зямлі’ (Выг. дыс., палес.), выдзіра́цца ’насміхацца, дражніцца’ (Шатал.). Гл. драць, дзерці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дра́ла; даць драла ’даць цягу’ (БРС, Нас., Касп., Шат.). Відавочна, звязана з дзеясловам драць у значэнні ’ўцякаць’ (параўн. рус. удра́ть, удира́ть ’уцякаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)