тачы́ць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., то́чыць; незак.
1. што. Грызучы, праядаючы, рабіць дзіркі ў чым-н., пашкоджваць што-н. (пра насякомых, грызуноў).
Шашаль точыць хату.
2. перан., каго-што. Неадступна мучыць, паступова пазбаўляючы сіл (пра хваробу, думкі, пачуцці і пад.).
|| зак. патачы́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыць; -то́чаны (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазале́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Заляпіць, заклеіць чым‑н. усё, многае. Пазалепліваць дзіркі. // Наклейваючы што‑н., укрыць усю паверхню. Пазалепліваць сцены афішамі.
2. Заляпіць, пакрыць сабою ўсё, многае або ўсіх, многіх. Снег пазалепліваў прахожых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіра́віць, ‑раўлю, ‑равіш, ‑равіць; незак., што.
Рабіць дзіркі ў чым‑н. [Весялоў] успомніў усё: і завыванне ветру ў стропах парашута, і сухі трэск куль, што разрывалі, дзіравілі шоўк, і пах свежых сасновых дошак, і пах салідолу ад халодных авіябомб. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чоп, ‑а, м.
1. Тое, што і чан. Наліць вады ў чоп.
2. Разм. Тое, чым затыкаюць шчыліну, адтуліну ў бочцы ці якой‑н. іншай пасудзіне; затычка. [Халімон:] — То я барыла тое рукамі ашчаперыў, чоп выняў, губамі да дзіркі прыпаў. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прореза́ть несов., в разн. знач. прараза́ць, прарэ́зваць;
прореза́ть отве́рстия в чём-л. прараза́ць (прарэ́зваць) дзі́ркі ў чым-не́будзь;
мо́лния прореза́ла не́бо мала́нка (бліскаві́ца) прараза́ла (прарэ́звала) не́ба;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зама́заць, -а́жу, -а́жаш, -а́жа; -ма́ж; -а́заны; зак., што.
1. гл. мазаць.
2. Пакрыць слоем фарбы, мазі.
З. надпіс чарнілам.
3. Заляпіць замазкай або чым-н. мяккім, ліпкім.
З. дзіркі ў сценах глінай.
4. перан. Знарок прыкрыць, замаскіраваць (разм.).
З. недахопы.
|| незак. зама́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 2—4 знач.).
|| наз. зама́званне, -я, н. і зама́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазаплята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Пераплятаючы, сплесці, заплесці ўсё, многае. Пазаплятаць косы. Пазаплятаць дзіркі ў плоце.
2. Аплятаючы, пакрыць чым‑н. усё, многае. Не верылася, што ў доме пуста, і што вецер там дзьме праз выбітыя вокны, і павукі пазапляталі павуціннем куткі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
1. Невялікая адтуліна, шчыліна, праём у чым-н.
Зацыраваць дзіркі ў шкарпэтках.
Пракруціць дзірку ў дошцы.
2. Пра глухі, далёкі населены пункт (разм.).
3. мн., перан. Тое, што патрабуе выдаткаў.
У гаспадарцы многа дзірак.
◊
(Патрэбна) як у мосце дзірка (разм., іран.) — пра што-н. непатрэбнае.
Дзірка ад абаранка (разм.) — нічога, пустое месца.
|| памянш. дзі́рачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Укласці ўсіх, многіх або ўсё, многае. Было вырашана паўкладаць дзяцей спаць, а раніцай відаць будзе, што трэба рабіць. Гурскі. — Бо так мой гарод, а во так, побач, яго. Стану пчол падглядаць, дык дзеці галовы ў дзіркі паўкладаюць і... Што ж, хочацца салодкага. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свішч, ‑а, м.
1. Загана ў чым‑н. у выглядзе дзіркі, шчыліны, сітавіны. Свішч у драўніне. Свішч у арэху. // Скрытая пустата, ракавіна ў металічным ліцці. — Такім чынам, у стыках ні аднаго свішча не было, — заключыў Сухоцкі. Гроднеў.
2. Глыбокая гнойная язва ў тканках, органах цела; фістула. На месцы раны ўтварыўся свішч. Кішэчны свішч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)