падгатава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.
1. Прыгатаваць загадзя. Падгатаваць стол для вячэры. □ Партызаны расчысцілі снег, падгатавалі месца для вогнішча. Колас.
2. і чаго. Згатаваць у дадатак да наваранага раней.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыбядзі́ць (прыбедзі́ць) ’зрабіць кепскае; прынесці гора, бяду; зрабіць няшчасным, збедніць’ (ПСл; ТС). Да бе́дны, бяда́ (гл.). Параўн. укр. дыял. при́бідок ’у дадатак да бяды, дадатковая бяда’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпла́нак ’дадатак да прысядзібнага ўчастка, які размешчаны воддаль’ (Ян.). Укр. плано́к ’участак зямлі ў шэсць дзесяцін’. Да план ’сядзіба, участак’. Параўн. рус. планировать ’межаваць зямлю па плану’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дасадзі́ць, ‑саджу, ‑садзіш, ‑садзіць; зак., што.
Скончыць пасадку чаго‑н.; пасадзіць да пэўнага месца. Дасадзіць расаду. Дасадзіць градку да паловы. // і чаго. Пасадзіць у дадатак да пасаджанага раней. Дасадзіць дрэў у садзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыве́сак, ‑ска, м.
Дадатак да чаго‑н., звычайна лішні, непатрэбны. З. Бядуля адчуваў пульс жыцця, і таму ідэя барацьбы і сацыяльных змен не была прывескам да яго твораў, але сэнсам іх. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дода́ча ж.
1. (действие) дадава́нне, -ння ср.;
2. (то, что додано) дада́так, -тку м., дада́ча, -чы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
приве́сок м., разг.
1. (довесок) дава́жка, -кі ж.;
2. (лишнее, ненужное добавление к чему-л.) лі́шні дада́так.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
акрамя́, прыназ. з Р.
1. За выключэннем, не лічачы каго-, што-н.; апрача.
На рэчцы, а. жанчын, нікога не было.
2. У дадатак да каго-, чаго-н.; больш каго-, чаго-н.
А. дарослых у зале было многа дзяцей.
◊
Акрамя таго, у знач. пабочн. сл. — да таго ж.
Акрамя таго, нам трэба было наведаць хворага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даба́віць, -ба́ўлю, -ба́віш, -ба́віць; -ба́ўлены; зак., каго-што і чаго.
1. Даць, наліць, насыпаць і пад. дадаткова, звыш таго, што маецца, што прызначана, або папоўніць тое, чаго не стае.
Д. вады.
Д. солі ў халаднік.
2. Сказаць або напісаць у дадатак.
Д. некалькі слоў да пісьма.
Усё зразумела, д. нечага.
|| наз. дабаўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дапаўне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. дапоўніць.
2. Тое, чым што-н. дапоўнена; дадатак.
Д. да пастановы.
3. У граматыцы: даданы член сказа са знач. аб’екта, звычайна выражаны ўскосным склонам назоўніка ці іншай часцінай мовы ў функцыі назоўніка.
Прамое д.
Ускоснае д.
|| прым. дапаўня́льны, -ая, -ае (у 3 знач.).
Д. даданы сказ.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)