стра́сны, -ая, -ае.
1. Пранікнуты моцным пачуццём, нястрымны ў сваім праяўленні.
Страсная прамова (прасякнутая натхненнем). Страсныя спрэчкі.
2. Які цалкам аддаецца якой-н. справе, моцна ахоплены чым-н.
С. калекцыянер.
С. барацьбіт за незалежнасць.
3. Здольны на моцнае каханне, страсць; палкі, гарачы.
С. чалавек.
С. пацалунак.
|| наз. стра́снасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
альтэрна́цыя, ‑і, ж.
Спец. Заканамернае чаргаванне гукаў фанетычна розных, але этымалагічна блізкіх у словах з агульнай асновай (пяку — пячэш); чаргаванне марфем (гарачы — гаручы).
[Лац. alteratio — чаргаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раку́шачнік, ‑у, м.
Порыстая карбанатная горная парода, якая складаецца з ракавін марскіх жывёл, змацаваных вапняковым ілам. Птушкі клалі .. [яйкі] проста на гарачы ракушачнік. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цы́нія, ‑і, ж.
Травяністая дэкаратыўная расліна сямейства складанакветных з буйнымі яркімі кветкамі. Не цвітуць тут цыніі і флоксы, Цяжка шыны пыл гарачы мнуць. Панчанка.
[Ад уласн. імя.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жэ́жкі ’гарачы’ (камян., Шатал.). Укр. же́жко ’горача’, жижки́й ’пякучы’. Ад кораня *žeg‑ з суфіксам *ьk‑ і пераходам *g > ž. Гл. жыгаць, жгаць, жэгаць, жыжа 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Па́лкі ’прасякнуты моцным пачуццём, уздымам, натхненнем; вельмі страсны, гарачы’ (ТСБМ), ’палкі, гаручы’ (Бяльк., ТС, Сл. ПЗБ), ’горкі’ (Мат. Гом.). Да пала́ць, палі́ць з суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вагра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Печ шахтавага тыпу для плаўкі чыгуну і каляровых металаў. Бурліць чыгун гарачы, Расплаўлены ў вагранках. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сіро́ка, нескл., м.
Сухі гарачы паўднёвы або паўднёва-ўсходні вецер у Міжземнаморскім басейне. Хутка надвор’е пачало псавацца, моцны сухі сірока загнаў нас на карму. Рамановіч.
[Іт. sirocco.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жгу́чий пяку́чы; (горячий) гара́чы;
◊
жгу́чий брюне́т я́ркі бруне́т;
жгу́чий вопро́с пі́льнае (во́страе) пыта́нне;
жгу́чие слёзы пяку́чыя слёзы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сталёвы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і стальны. Сталёвая машына няўмольна рухалася .. [Зернавому] насустрач, не збаўляючы хуткасці. Нядзведскі. Прышпорваў я сталёвага каня, Што бушаваў, нібы гарачы кратэр. Макаль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)