шпі́ндэльны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шпіндэля. Шпіндэльны падшыпнік. Шпіндэльны корпус. Шпіндэльная бабка. // Звязаны з прымяненнем, выкарыстаннем шпіндэля. У цэху праводзіцца.. працаёмкая аперацыя — перамотванне пражы з маткоў.. у бабіны, якія затым пагружаюцца ў шпіндэльныя каляскі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несклада́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Просты па сваёй прыродзе, будове, выкананню і пад. Нескладаны механізм.

2. Які не з’яўляецца цяжкім для ажыццяўлення, вырашэння; няцяжкі. Нескладанае пытанне. □ Самая нескладаная аперацыя ў [панскай] Польшчы каштавала столькі, што можна было на гэтыя грошы купіць карову. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́хер-ма́хер, ‑а, м.

Разм. Махлярская здзелка, лоўкая ашуканская аперацыя. [Кушнер:] — Роўна праз тыдзень рачнікі здаюць дом на Элеватарнай. Напішам ім гарантыйнае пісьмо, і яны пазычаць адну кватэру. Такі выпадак! [Гукан:] — Ну, ведаеш, я не магу адказваць за падобны шахер-махер. Шамякін.

[Ням. Schacher und Macher.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Раху́нак ’дакумент, падлік, аперацыя, звязаныя з грашыма’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ), ’парадак’ (Мат. Гом.), раху́нкі мн. л. ’падлікі, рашэнне задач (урокі)’ (Сл. Брэс.), ст.-бел. раху́нокъ ’падлік, разлік’, сюды ж рахункава́ць ’мерыць’ (Сл. рэг. лекс.). Праз польск. rachunek < ням. Rechnung < ням. rechnen ’лічыць’ з адаптацыяй суф. ‑ung > ‑unek > ‑унак (Брукнер, 451; Нававейскі, Zapożyczenia, 111). Запазычана ў XVI ст. (Булыка, Лекс. запазыч., 81).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

папаглядзе́ць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.

Разм. Глядзець доўга, неаднаразова. Калі ён у гэтыя хвіліны прыйшоў, то няхай пачакае, няхай патрывожыцца, як яна, папаглядзіць ва ўсе бакі. Кулакоўскі. Мікульскі помніў у гэтым месцы карту на памяць. Столькі папаглядзелі ў яе, як намячалася аперацыя! Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пласты́чны, -ая, -ае.

1. гл. пластыка.

2. Здольны пад ціскам мяняць форму; не ломкі, плаўкі.

Пластычныя масы (матэрыялы, атрыманыя з прыродных або штучных злучэнняў — палімераў, якія фармуюцца пры награванні і пад ціскам і захоўваюць нададзеную форму).

3. Які мае адносіны да хірургічнай перасадкі скуры і бліжэйшых падскурных тканак.

Пластычная аперацыя.

4. Прыгожы гарманічнасцю сваіх форм і рухаў, плаўны.

П. танец.

|| наз. пласты́чнасць, -і, ж. (да 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бухгалтэ́рыя, -і, ж.

1. Тэорыя і практыка рахункаводства і дакументальнага гаспадарчага ўліку грашовых сродкаў.

2. мн. -і, -рый. Падліковы аддзел на прадпрыемстве, ва ўстанове.

○

Двайная бухгалтэрыя — метад уліку, пры якім кожная ўліковая аперацыя запісваецца двойчы: у прыходзе (дэбет) і расходзе (крэдыт).

◊

Двайная бухгалтэрыя —

1) пра дваістыя, двудушныя паводзіны, дзеянні;

2) пра двайны бухгалтарскі ўлік (фактычны і фіктыўны), які сведчыць пра схаваныя даходы.

|| прым. бухга́лтарскі, -ая, -ае.

Бухгалтарскія кнігі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

переучётный

1. (относящийся к переучёту векселей) перадыско́нтны;

переучётная операция перадыско́нтная апера́цыя;

2. (относящийся к переучёту товаров) перападліко́вы; (инвентаризационный) інвентарызацы́йны;

3. (относящийся к перерегистрации) пераўлі́кавы; перарэгістрацы́йны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

склада́ны, -ая, -ае.

1. Які складаецца з некалькіх частак, разнастайны па складзе частак і сувязей паміж імі.

Складанае рэчыва.

С. сказ.

2. Цяжкі для разумення, ажыццяўлення і пад.

Складаная матэматычная задача.

Складанае становішча.

Складаная аперацыя.

3. Які спалучае ў сабе розныя, часта супярэчлівыя бакі, рысы (пра характар і пад.).

Складаныя пачуцці і думкі.

4. Які можна складваць дзякуючы рухомаму злучэнню частак.

С. нож.

Складанае крэсла.

|| наз. склада́насць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абцугі́, -о́ў.

1. Металічны інструмент у выглядзе двух змацаваных на шарніры стрыжняў, які служыць для сціскання, захоплівання, расколвання, вырывання.

Сталярныя а.

2. Інструмент, які выкарыстоўваецца ў кавальскай справе для захоплівання і заціскання жалеза.

Кавальскія а.

3. перан. Тое, што стрымлівае, заціскае развіццё чаго-н.

Краіна ў абцугах крызісу.

4. перан. Ваенная аперацыя — ахоп праціўніка з двух бакоў.

◊

Абцугамі не выцягнеш — нічога не даб’ешся ад каго-н.

Узяць у абцугі — стварыць каму-н. абставіны, становішча безвыходнасці.

|| прым. абцуго́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)