Рэліквія ’прадмет рэлігійнага пакланення’ (ТСБМ). Ст.-бел. реликвия ’мошчы святых’ < ст.-польск. relikvija < лац. reliquiae ’рэшткі; парэшткі’ (Булыка, Лекс. запазыч., 180).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэспе́кт ’пашана, павага’ (ТСБМ). Ст.-бел. респектъ ’павага’ < ст.-польск. respekt ’тс’ < лац. respectus ’павага; пункт погляду’ (Булыка, Лекс. запазыч., 136).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сы́мбаль ’сімвал, знак’ (Адм.), сымбо́ль ’тс’ (Некр. і Байк., Стан.; Беларусіка, 19, 228), ст.-бел. сымболъ ’тс’ (XVII ст.). Гл. сімвал.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́счыцца, тро́шчыцца ‘гараваць, тужыць’ (воран., Сл. рэг. лекс.), ст.-бел. тросчитися, трощитися ‘клапаціцца’ (ГСБМ). З польск. troszczyć się ‘тс’. Гл. троскаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адме́нны ’выдатны, асаблівы’ (БРС, Бяльк.), рус. отменный да мяняць (гл.). Параўн. польск. odmienny і рус. отличный. Бел. адменны, магчыма, калька з рускага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адмо́ўны (Нас., Гарэц., БРС, КТС), ст.-бел. отмовный (1506) (Нас. гіст.). Магчыма, з ст.-польск. odmówny ’тс’ (Параўн. Гіст. мовы, 2, 143).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адпачы́нак, ст.-бел. отпочинок (1557) (Нас. гіст.) < польск. odpoczynek. (Суфікс ‑ынак пад польскім уплывам — гл. Карскі 2-3, 36) (Мартынаў, SlW, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Айце́ц царк. (БРС, Гарэц.), ’родны бацька’ (Сцяшк. МГ), ст.-бел. ойтець, ойцець ’бацька, духоўнік’ (1632) (Булыка, Запазыч.) < польск. ojciec. Гл. айчым, айчына.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Алья́с (БРС), альясавы, аліос ’тс’ (Нас.), ст.-бел. алое, алоес (кан. XV ст.) (Булыка, Запазыч.) < польск. aloes < с.-лац. aloes. Гл. алівэс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Амо́віцца ’памыліцца ў маўленні’ (Нас.), амоўна ’асуджэнне, памылка ў маўленні’ (Нас.). Мабыць, з рус. обмолвиться, обмолвка з паралельным уплывам бел. мова (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)