змо́ва, ‑ы. ж.

Тайнае пагадненне некалькіх асоб аб сумесных дзеяннях супроць каго‑, чаго‑н. для дасягнення пэўных палітычных мэт. Насельніцтва пачало ўсё больш і больш пераконвацца, што гэта дума з’яўляецца новай змоваю буржуазіі і самаўладства. Колас. // Тайны ўгавор, дамоўленасць. [Наталля:] Дык гэта ж і ёсць змова дваіх супроць трэцяга. Прычым, гэты трэці — чэсны чалавек. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камандо́р, ‑а, м.

1. Вышэйшае званне ў рыцарскім ордэне. // Асоба, якая мае гэта званне.

2. Уст. Начальнік атрада суднаў без адміральскага чыну. Камандор эскадры.

3. Званне старшыні яхт-клуба. // Асоба, якая мае гэта званне (у некаторых краінах Заходняй Еўропы, у ЗША і ў СССР да 1926 г.). // Кіраўнік конных, лыжных, аўтамабільных і пад. спаборніцтваў.

[Фр. commandeur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штампава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад штампаваць.

2. у знач. прым. Выраблены з дапамогай штампа (у 1 знач.). Штампаваная дэталь. Штампаваны крышталь. Штампаваны карданаж.

3. перан.; у знач. прым. Які ствараецца або дзейнічае па агульнаўжывальнаму, збітаму ўзору, штампу. Штампаваныя выразы. □ [Шэмет:] — Гэта не штампаваны арганізатар, гэта самародак. Такіх арганізатараў трэба цаніць на [вагу] золата! Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́скус, ‑у, м.

Пахучае рэчыва жывёльнага або расліннага паходжання, якое выкарыстоўваецца ў парфумерыі і медыцыне. // Духі, у склад якіх уваходзіць гэта рэчыва.

[Лац. muscus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падмянці́ць, ‑мянчу, ‑менціш, ‑менціць; зак., што.

Падвастрыць касу мянташкай. — Самае важнае, — гаворыць Іллюк, спыняючыся падмянціць касу, — дык гэта не трэба гарачыцца. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пі́галіца, ‑ы, ж.

Разм. Пра маленькага, шчуплага чалавека, пераважна жанчыну. [Пархута:] — Спробу, так сказаць, робім... Гэта, уласна, усё вунь тая пігаліца выдумала. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перакупі́ць, ‑куплю, ‑купіш, ‑купіць; зак., каго-што.

1. Купіць, перашкодзіўшы зрабіць гэта іншаму.

2. Купіць, адкупіць у каго‑н. што‑н. купленае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абры́згнуць, ‑гне; пр. абрызг, ‑ла; зак.

Пачаць кіснуць (пра малако). [Пакупніца:] — Што ж гэта вы падвялі нас з малаком? — Абрызгла? — спалохалася Вера. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ба́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад бачыць.

•••

Дзе гэта бачана (з злучн. «каб» або з інф.) — выражае здзіўленне, незадавальненне чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бескары́сны, ‑ая, ‑ае.

Які не прыносіць карысці; дарэмны. Даўно ўжо кінуў Сымон пісаць заявы ў розныя інстанцыі — гэта была бескарысная работа. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)