паўтры́зненне, ‑я, н.
Хваравіты, ліхаманкавы стан, блізкі да трызнення. Іван Пракопавіч чуе знаёмыя галасы ў пярэдняй, потым над сабой, але не можа вырвацца з паўтрызнення. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скрыпа́ч, ‑а, м.
Музыкант, які іграе на скрыпцы. Манера трымаць скрыпку і смык і сама ігра сведчылі аб тым, што Іван Тадорык быў добрым скрыпачом. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нала́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад наладзіць.
2. у знач. прым. Добра арганізаваны. Наладжаная праца. □ Наладжаную плынь школьных заняткаў нечаканым чынам парушыў Іван Анцыпік. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адратава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.
Выратавацца ад гібелі, знішчэння; уберагчыся ад таго, што немінуча нясе бяду. І Калістрат рашыў Часова грошы даць, Каб змог Іван адратавацца. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́лежалы, ‑ая, ‑ае.
Які набыў патрэбныя якасці, праляжаўшы пэўны тэрмін у адпаведныя ўмовах. Андрэй і Іван граблямі скручвалі радкі вылежалага ільну, рабілі з іх вялізныя пукі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пэ́ндзлік, ‑а, м.
Памянш. да пэндзаль; невялікі пэндзаль. Неўзабаве прыйшоў Іван Сямёнавіч. Ён прынёс фарбу, пэндзлікі, паперу і разам з Юркам і Колем усеўся за стол. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Тое, што і салавець. — Спаць пара, — раптам скажа гаспадыня. — Дзеці, пайшлі. — І я кажу, годзе вам савець, — грубавата пацвердзіць Іван. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрысто́савацца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; незак.
У праваслаўных — цалавацца тры разы, віншуючы са святам вялікадня. — Дзядзька Іван! Хіба ж сёння вялікдзень, што вы хрыстосуецеся? — рагочучы, пытаюся я. Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плёсна, плесня ’частка ступні нагі каня пальцаў; корткі, кортачкі, кукішкі’, ’паглыбленне на далоні’ (Дразд.; беласт., Стан.), плёсьня, плёсткня ’пшёнка’ (слонім., іван., ЛА, 3). Гл. плесна, плюсна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жу́парыць, жупорыты ’есці марудна, многа’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. калін., іван., уладз. жу́парить, жупорить ’тс’. Бел., рус., відаць, адлюстроўваюць кантамінацыю жава́ць і жу́піць. Параўн. яшчэ жабанець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)