навы́пуск, прысл.

Не запраўляючы ў боты, чаравікі (пра штаны); зверху штаноў, спадніцы (пра кофту, кашулю). Сінія штаны навыпуск амаль закрывалі чаравікі, відны былі толькі блішчастыя галёшы. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Райту́зы ’шаравары, жаўнерскія штаны, дзіцячыя цёплыя штаны’ (Нас.), рус. рейту́зы ’тс’, польск. rajtuzy ’штаны для язды на кані’. Запазычанае ў першай палове XIX ст. праз польскую з ням. Reithosen ’штаны для язды на кані’ < reiten ’ездзіць (верхам)’ + Hosen ’штаны’ (Брукнер, 453; Фасмер, 3, 464; Праабражэнскі, 2, 195). Сюды ж райту́знік ’басяк’ (Шат.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падкаса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

Закасаць, падвярнуць што-н.

П. штаны.

|| незак. падка́сваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. падкаса́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. падка́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забры́ндацца, ‑аецца; зак.

Разм. Занасіцца, абтрапацца (пра вопратку). Штаны забрындаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папраціра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Працерці што-н. у многіх месцах, працерці ўсё, многае.

П. штаны на каленях.

2. Выціраючы, зрабіць чыстым усё, многае.

П. шыбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

папрасе́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Праседзець усё, многае. Папраседжваць штаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галіфэ́, нескл., н.

Штаны спецыяльнага крою, якія абцягваюць калені і расшыраюцца ўгору.

[Ад уласн. імя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

джы́нсы, ‑аў; адз. няма.

Вузкія штаны з баваўнянай тканіны, прашытыя каляровымі ніткамі.

[Англ. jeans.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́зіць, вужу, вузіш, вузіць; незак., што.

Рабіць больш вузкім, звужваць. Вузіць штаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трусы́, ‑оў; адз. няма.

Спартыўныя кароткія штаны. // Прыналежнасць мужчынскай або жаночай бялізны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)