перавучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго (што). Навучыць, падрыхтаваць усіх, многіх.
Ён перавучыў сотні дзяцей.
2. каго (што). Навучыць нанава.
Навучыць лягчэй, чым п.
3. што. Вывучыць, завучыць нанава.
П. урок.
4. каго-што. Праявіць празмернасць у завучванні ці навучанні каго-н.
|| незак. пераву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. перавучы́цца, -вучу́ся, -ву́чышся, -ву́чыцца (да 2 і 4 знач.); незак. пераву́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прадме́тны в разн. знач. предме́тный;
п. паказа́льнік — предме́тный указа́тель;
○ ~нае шкло — предме́тное стекло́;
п. ўрок — предме́тный уро́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ву́рачча ’урочышча’ (стаўб., Прышч. дыс.). З больш ранняга *урочье, часцей уро́чышча (гл.) (ад урок ’умова, дагавор’), г. зн. ’устаноўленае месца, якое мае сваю назву’; цяжка вытлумачыць перанос націску на пачатак слова, магчыма, у выніку пераасэнсавання пачатковага складу слова як прыстаўкі ву‑ (вы‑), якая заўсёды выступае пад націскам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́, -лі́; -да́й; -да́дзены; зак.
1. што і каму. Даручыць зрабіць што-н.
З. работу.
З. урок.
З. пытанне.
2. што. Вызначыць, указаць.
З. курс караблю.
3. што. Зрабіць, арганізаваць (разм.).
З. баль.
4. што і чаго. Учыніць, нарабіць (чаго-н. непрыемнага; разм.).
З. страху.
З. клопату.
Я ім задам! (выраз пагрозы).
|| незак. задава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прабе́гаць сов., в разн. знач. пробе́гать; (суетливо — ещё) промета́ться; (в поисках чего-л. — ещё) проры́скать;
дзе́ці ўсю ра́ніцу ~галі ў са́дзе — де́ти всё у́тро пробе́гали в саду́;
саба́ка ~гаў два дні — соба́ка пробе́гала два дня;
п. уро́к — пробе́гать уро́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пэнс ’урок, навука’: гето тоби тне, в другій разь не будеш такь дзёгаць (Нас.). Няясна, магчыма, звязана з пэнся ’плата, утрыманне’ (Шат.), пенсія, пенсія ’пенсія’ (Сл. ПЗБ), псраносна ’ўзнагарода, адплата’ (гл. пенсія); фанетыка сведчыць пра запазычанасць (< польск. pensja ’ўтрыманне духоўнай асобы, якая не прыпісала да пэўнай функцыі’ з лац. pensus адpendere ’важыць’, перан. ’плаціць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ры́тміка, ‑і, ДМ ‑міцы, ж.
1. Сістэма і характар рытму. Рытміка верша вар’іруецца надзвычай лёгка і натуральна, яна дапасавана да агульнай апавядальнай танальнасці твора. Гіст. бел. сав. літ.
2. Вучэнне аб рытме (у вершах, музыцы, танцах і пад.).
3. Сістэма фізічных практыкаванняў пад музыку, якая мае мэту развіваць пачуццё рытму. Урок рытмікі.
[Ад грэч. rhithmikós — суразмерны, стройны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наву́ка, -і, ДМ -ву́цы, мн. -і, -ву́к, ж.
1. Сістэма ведаў аб заканамернасцях развіцця прыроды, грамадства і мыслення, а таксама асобная галіна гэтых ведаў
Развіццё навукі.
Гуманітарныя навукі.
2. толькі адз. Навыкі, веды, якія чалавек атрымлівае ў выніку свайго навучання або жыццёвага вопыту.
Гэтая справа патрабуе навукі.
3. толькі адз. Павучанне, настаўленне; урок.
Гэта будзе навукай на ўсё жыццё.
4. толькі адз. Навучанне, вучоба (разм.).
Хлопец здатны да навукі.
|| прым. навуко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Навуковая праблема.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зада́ть сов., в разн. знач. зада́ць, даць;
зада́ть уро́к зада́ць (даць) уро́к;
зада́ть ко́рму зада́ць (даць) ко́рму;
зада́ть хлопо́т разг. зада́ць (даць) кло́пату;
зада́ть бал зада́ць (даць) баль;
я тебе́ зада́м разг. я табе́ дам;
◊
зада́ть тон зада́ць тон;
зада́ть жа́ру даць ды́хту;
зада́ть пе́рцу даць пе́рцу;
зада́ть лататы́ (стрекача́, тя́гу) зада́ць дра́ла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
про́бны в разн. знач. про́бный;
п. ўрок — про́бный уро́к;
~ная сталь — про́бная сталь;
◊ п. ка́мень — про́бный ка́мень;
п. шар — про́бный шар
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)