нацыяна́льны, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да нацыі, нацыянальнасці, звязаны з іх грамадскім жыццём.
Нацыянальнае пытанне.
Н. рух.
2. Які ўласцівы дадзенай нацыі, выражае яе характар.
Нацыянальная культура.
Н. тэатр.
Н. касцюм.
3. Які належыць дадзенай краіне; дзяржаўны.
Н. гімн.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе́ці, дзяце́й, дзе́цям, дзе́цьмі і дзяцьмі́, (аб) дзе́цях.
1. мн. да дзіця.
2. Маладое пакаленне, бліжэйшыя патомкі.
Бацькі і дзеці.
Гушча дзяцей не разганяе (прыказка).
|| памянш.-ласк. дзе́ткі, -так і дзе́тачкі, -чак.
|| прым. дзіця́чы, -ая, -ае.
Д. тэатр.
Д. дом.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Батле́йка (БРС, Др.-Падб.), рус. дыял. (зах.) бетле́йка. Паводле Фасмера, 1, 162, з польск. betlejka ’тс’ (а гэта ад мясцовай назвы Bethlehem, гл. Брукнер, 22). Да гісторыі бел. батлейкі гл. Г. І. Барышаў, А. К. Саннікаў, Беларускі народны тэатр батлейка, Мінск, 1962.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ве́нскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Вены. Венскі тэатр.
•••
Венскае крэсла — від лёгкай і моцнай мэблі з гнутага дрэва.
Венскае пітво — слабіцельны сродак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вандро́ўны, -ая, -ае.
1. Які не мае аселасці, вандруе з месца на месца.
Вандроўныя плямёны.
2. Уласцівы вандроўніку, звязаны з вандраваннем.
Вандроўнае жыццё.
3. Які часта пераходзіць, пераязджае з месца на месца або які працуе не на пастаянным месцы; перасоўны.
В. тэатр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абанеме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.
1. Дакумент, які дае права на карыстанне чым-н. пэўны час, а таксама само такое права.
А. на цыкл лекцый.
А. у тэатр.
2. Аддзел бібліятэкі, дзе кнігі выдаюцца на дом.
|| прым. абанеме́нтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мініяцю́ра, -ы, мн. -ы, -цю́р, ж.
1. Невялікі малюнак у фарбах у старадаўнім рукапісе, кнізе.
2. Невялікая карціна вельмі тонкай работы.
3. Мастацкі твор малой формы, завершаны па форме і думцы.
Тэатр мініяцюр.
◊
У мініяцюры — у зменшаным памеры.
|| прым. мініяцю́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раё́к, райка́, мн. райкі́, райко́ў м.
1. Скрынка з павелічальным шклом для разглядвання малюнкаў, а таксама паказ такіх малюнкаў на кірмашах 18—19 стст., які суправаджаўся жартоўнымі тлумачэннямі; батлейка.
2. Лялечны тэатр (уст.).
3. Тэатральная галёрка (разм., уст.).
|| прым. рае́шны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кантрама́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Талон або другі ўмоўны знак, які замяняе білет пры ўваходзе ў тэатр, цырк і інш. Прайсці па кантрамарцы.
[Фр. contremarque.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марыяне́тачны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да марыянеткі, марыянетак (у 1 знач.). Марыянетачны тэатр.
2. перан. Які слепа выконвае чыю‑н. волю. Марыянетачная дзяржава. Марыянетачны ўрад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)