нясла́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які варты асуджэння; ганебны. Бандытаў загінуць прымусілі, Прыйшла ім няслаўная смерць. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Не́будзь ’зло; хвароба’ (Ян.). З не і быць, параўн. небулі́ца (= *небыліцы) ’небыццё’ (ТС), хутчэй за ўсё табуізаваны выраз для паняцця ’смерць’, параўн. не́мач ’хвароба’, не́жыць ’тс’, небы́т ’смерць’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стра́та, -ы, ДМ стра́це, мн. -ы, страт, ж.
1. Згуба чаго-н., знікненне каго-, чаго-н.
С. здароўя.
С. крыві.
Смерць народнага пісьменніка — вялікая с.
2. Тое, што страчана; прапажа.
Знайсці сваю страту.
3. звычайна мн. Безгаспадарчыя выдаткі.
Сабраць ураджай без страт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Смяртэ́льнік ‘начны матыль’ (Сцяшк. Сл.). Гл. смерць 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кончи́на ж., высок. смерць, род. сме́рці ж., скана́нне, -ння ср., скон, род. ско́ну м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ке́пнуць ’памерці, зайсціся’ (Жд. 2). Гл. капец ’канец, смерць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Со́духі ‘канцы, смерць’ (ТС), салдухі ‘тс’ (Ліцв.). Гл. садухі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крыш ’крызіс хваробы, знішчэнне касцей, смерць (Нас.). Да крышыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Са́духі ’пахаванне’, ’раптоўная смерць’ (Нас.), ’канец, смерць’ (Гарэц., Др.-Падб.), саду́хі ’тс’ (Байк. і Некр.), укр. со́духі ’тс’. Ад першых двух слоў пахавальнага песнапення: «Со духи праведными скончавшуся…» (Нас., 572) або ц.-слав. съ доухы правьдникъ, параўн. Цвяткоў, Запіскі, 2, 51.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Капо́та ’смерць’ (клец., Нар. лекс.). З польск. kapota ’правал, пагібель, канцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)