чапе́ц, -пца́, мн. -пцы́, -пцо́ў, м.

Лёгкі галаўны ўбор у выглядзе шапачкі, завязанай пад барадой, які раней насілі замужнія жанчыны.

|| памянш. чэ́пчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

предвосхищённый прадугада́ны; апярэ́джаны; вы́значаны напе́рад; зро́блены ране́й (за каго-небудзь); см. предвосхити́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

балахо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Халат шырокага крою, які раней насілі сяляне, а таксама наогул шырокая бясформенная вопратка.

Ішоў незнаёмы ў доўгім балахоне.

|| прым. балахо́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ададра́ць, аддзяру́, аддзяро́ш, аддзяро́; аддзяро́м, аддзераце́, аддзяру́ць; аддзяры́; ададра́ны; зак., што.

Аддзяліць што-н. раней прымацаванае; адарваць.

А. дошку.

А. шпалеры са сцяны.

|| незак. аддзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нязна́ны, -ая, -ае (разм.).

1. Не бачаны раней, невядомы; нявывучаны.

Н. край.

Н. маршрут.

2. Такі, якога не давялося перажыць, зведаць; нязведаны.

Нязнанае пачуццё.

|| наз. нязна́насць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзяды́, -о́ў.

1. Людзі, якія жылі раней, продкі.

Д. і прадзеды нашы.

2. (з вялікай літары). Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад.

Восеньскія Д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падвары́ць, -ару́, -а́рыш, -а́рыць; -а́раны; зак. (разм.).

1. чаго. Зварыць ці заварыць у дадатак да зваранага, заваранага раней.

П. бульбы.

П. кавы.

2. што. Зваркай прымацаваць; прыварыць.

П. планку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

талака́, ДМ -лацэ́, ж. (разм.).

1. Калектыўная дапамога пры выкананні сельскагаспадарчых работ.

Раней усё рабілі талакой.

2. перан., зб. Бязладны натоўп, група людзей.

Студэнты валілі талакой з клуба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

звышра́нні, ‑яя, ‑яе.

Які наспявае значна раней звычайнага (пра сельскагаспадарчыя культуры). Звышранняя пшаніца. // Які праводзіцца раней звычайнага. Звышранняя сяўба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вышэйпералі́чаны, ‑ая, ‑ае.

Пералічаны раней.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)