касцю́м, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Мужчынскае (пінжак і штаны) ці жаночае (жакет і спадніца) верхняе адзенне.
Пашыць к.
2. (часцей з азначэннем). Адзенне спецыяльнага прызначэння.
Спартыўны к.
Маскарадны к.
|| памянш. касцю́мчык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. касцю́мны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адсе́к, ‑а, м.
Спец. Ізаляванае аддзяленне карабля, самалёта і пад.; памяшканне спецыяльнага прызначэння. □ [Паліва] надзейна ізалявана ад адсекаў, дзе захаваны запасы канцэнтраваных прадуктаў харчавання, вады, вадкага кіслароду. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лячэбнік (уст.) ’кніга, у якой апісаны папулярныя спосабы лячэння розных хвароб’ (ТСБМ), лячэбніца ’лячэбная ўстанова спецыяльнага прызначэння’ і лячэбны, паводле Крукоўскага (Уплыў, 59), запазычаны з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
та́ймер, ‑а, м.
Прыбор, які пасля сканчэння зададзенага прамежку часу аўтаматычна ўключае (выключае) машыну, апарат, устройства вытворчага ці бытавога прызначэння або сігналізуе аб наступленні моманту іх уключэння (выключэння).
[Англ. timer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тра́верса і тра́верза, ‑ы, ж.
Спец. Папярочная бэлька, перакладзіна для ўмацавання чаго‑н., а таксама папярочная перагародка, сценка, пліта спецыяльнага прызначэння. Траверсы для падвешвання ізалятараў на высакавольтных лініях.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мі́сія, -і, мн. -і, -сій, ж.
1. Адказная роля, высокае прызначэнне каго-н.
Вялікая м. вучонага.
2. Пастаяннае дыпламатычнае прадстаўніцтва пры якой-н. дзяржаве на чале з пасланнікам.
3. Дыпламатычная дэлегацыя спецыяльнага прызначэння.
М. дружбы (перан.). М. добрай волі (перан.).
4. Місіянерская арганізацыя.
Папская м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прыкадо́ліцца ’прыладзіцца’ (Касп.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад незафіксаванага *кадо́ліць/кадо́ліцца, параўн. рус. арханг. кодо́лить ’прывязваць каня на пашы’, якія ад кадо́л/кадо́ла ’вяроўка (рознага прызначэння)’ (гл.), што, магчыма, сведчыць пра запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
І́лка ’лапта, дзіцячая гульня з мячом’, ’палка, якой б’юць мяч у гульні ў лапту’ (Бяльк.; Рам., 8, 576). Ад іліць (гл.) з суф. ‑к‑а, які характарызуе прадмет паводле яго прызначэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
або́з, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Некалькі фурманак, падвод з людзьмі або грузам, якія едуць адна за другой.
Абозы з раненымі.
А. з фуражом.
2. Сукупнасць транспартных сродкаў спецыяльнага прызначэння.
Пажарны а.
◊
Плесціся ў абозе (разм.) — цягнуцца ў хвасце, адставаць ад усіх.
|| прым. або́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
По́іва ’пітво’ (Нас.). Рус. по́ево ’пойла для скаціны’, по́йво ’пойла; вадапой’. Ад паіць (гл.) пры дапамозе суф. ‑ів‑, які надае значэнне ’прадмет паводле яго прызначэння’, напр. ма́зіва ’мазь’ < мазаць (Сцяцко, Афікс. наз., 41).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)