Перакаўляць ’упрошваць, угаворваць, дакучліва прасіць’ (Федар.). Зыходны дзеяслоў паходзіць, магчыма, ад літ. kaũlyti ’надакучліва прасіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
е́нчыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.
1. Жаласна стагнаць ад болю, пакуты і пад.
Хлопчык енчыў на ложку.
2. перан. Назойліва, надакучліва прасіць аб чым-н. (разм.).
|| зак. вы́енчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2 знач.).
|| наз. е́нчанне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жабрава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; незак.
1. Прасіць міласціну.
2. Пазычаць што-н., не маючы свайго (разм.).
Трэба ісці ж. плуга ў суседзяў.
Не ўмеў шанаваць — ідзі ж. (прыказка).
|| зак. вы́жабраваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.
|| наз. жабрава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
немагу́шчы, ‑ая, ‑ае.
Абл. Слабы, хваравіты. [Стары:] — Немагушчы я, таварыш доктар,.. хачу прасіць у вас, каб, значыцца, на лёгкую работу паставілі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Прасіць міласціну, жабраваць. — Мы не ведаем, — сказала Надзя. — Нічога не ведаем. Мы сіроты, пабіраемся... Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабачэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. прабачаць — прабачыць (у 1 знач.).
2. Дараванне віны; паблажлівасць за правіннасць.
•••
Прашу прабачэння гл. прасіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца; незак., з кім.
1. Прасіць у каго-н. рады (у 1 знач.).
Да бацькі заўсёды ішлі р.
2. Мець з кім-н. раду (у 2 знач.), раіцца.
Сябры сталі р., што рабіць далей.
|| зак. пара́дзіцца, -джуся, -дзішся, -дзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
*Праха́ць, проха́ць, проха́ці, проха́ты ’прасіць’ (Булг.; мазыр., Шн. 3; ТС). Укр. проха́ти, рус. курск. проха́ть ’тс’. Паводле Фасмера (3, 385), наватвор ад прасіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́нчыць ’прымушаць; прасіць’ (шальч., Сл. ПЗБ). Да ліпяць (гл.), збліжанае да ісчеп‑ч‑ыць ’настойліва прасіць, канькаваць’ < прасл. *klu̯čati ’стаяць на каленях’ > ’клянчыць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зе́ціць, зітаць ’прасіць’ (арг., Фасмер, Этюды). Рус. арг. зетить ’гаварыць, прасіць’, укр. арг. зітати, зэтать ’прасіць’, польск. арг. zitać ’гаварыць’. З грэч. ζητῶ ’прашу’. Бандалетаў, Этимология, 1980, 71; Фасмер, Этюды. З, 63. Параўн. яшчэ рус. зе́тить ’падглядваць, глядзець’, якое Шанскі (2, З, 89) звязвае з зеница, зиять.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)