трацкі́зм, ‑у, м.
Варожая марксізму-ленінізму і міжнароднаму камуністычнаму руху контррэвалюцыйная плынь, разнавіднасць меншавізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ультыматы́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да ультыматызму, уласцівы ультыматыстам. Ультыматысцкая плынь. Ультыматысцкі лозунг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Веснаплынь (паэт.) ’пачатак вясны’ (КТС, П. Трус) — новаўтварэнне ад вясна́ і плынь (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Турэ́ц ‘звужанае рэчышча са шпаркім цячэннем вады’ (дзісн., Ластоўскі, Выбр. тв., 421), ‘быстрыня, струміна, хуткая плынь у рацэ’ (Ласт.), ‘прыспешаная плынь вады, сціснутая з двух бакоў каменнымі стромкімі лехамі’ (У. Дубоўка). Суфіксальнае ўтварэнне ад турыць ‘гнаць, імчаць’ (Пацюпа, Arche, 2007, 3, 195). Санько (Бел. гіст. агляд, 2007, 14, 1–2, 335) бачыць паралель у назве рэчкі Тур або Тураўлянка, якая, па паданні на Тураўшчыне, раней называлася Струмень, параўн. санскр. turá ‘хуткі’ і фрак. strumá, strumón ‘плынь, рака’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вадато́к ’плынь; рэчышча’ (КЭС). Рус. водоток, укр. водотока ’рэчышча патоку’. Складанае слова: вада + цячы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лібералі́зм, -у, м.
1. Ідэалагічная і палітычная плынь, якая аб’ядноўвае прыхільнікаў дэмакратычных свабод і свабоды прадпрымальніцтва.
Прынцыпы лібералізму.
2. Вальнадумства.
Крытыкаваць юначы л.
3. Паблажлівасць, памяркоўнасць, патуранне.
Л. у ацэнцы ведаў.
Л. да ворага.
|| прым. лібералі́сцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
янсені́зм, ‑у, м.
Гіст. Рэлігійная рэфармісцкая плынь у каталіцкай царкве 17–18 стст., блізкая да кальвінізму.
[Ад імя яго заснавальніка галандскага багаслова К. Янсенія.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плы́тна ’павольна (пра плынь ракі)’ (маст., Сцяшк. МГ). Да плыткі (гл.). Суф. ‑на, як у павольна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
панславі́зм, ‑у, м.
Рэакцыйная палітычная плынь, якая імкнулася да аб’яднання ўсіх славянскіх народаў пад уладай рускага цара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бабуві́зм, ‑у, м.
Рэвалюцыйная плынь утапічна-камуністычнага кірунку, заснаваная Гракхам Бабёфам у канцы 18 ст. ў Францыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)