узбі́ць, узаб’ю́, узаб’е́ш, узаб’е́; узаб’ём, узаб’яце́, узаб’ю́ць; узбі́ў, -бі́ла; узбі́; узбі́ты; зак., што.

1. Ударам ці ўдарамі насадзіць, накалоць.

У. абруч на бочку.

У. вілкі на вожаг.

2. Надзець, насунуць на што-н. зверху або з цяжкасцю надзець што-н. вузкае, цеснае (разм.).

Ледзь узбіў паліто на плечы.

3. Лёгкімі ўдарамі зрабіць больш рыхлым, пышным, пеністым.

У. падушку.

У. смятанку.

4. Разбіць яйка на патэльню (разм.).

5. Паставіць, пакласці, павесіць што-н. на вельмі высокае, нязручнае месца (разм.).

Куды ты ўзбіў гэту скрынку?

|| незак. узбіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Надзець (адзенне, абутак) для вызначэння адпаведнасці мерцы, прыгоднасці па памеры.

П. сукенку.

|| незак. прыме́рваць, -аю, -аеш, -ае і прымяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыме́рка, -і, ДМ -рцы, ж. і прыме́рванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уссадзі́ць, -аджу́, -а́дзіш, -а́дзіць; -а́джаны; зак.

1. каго (што) на каго-што. Падняўшы, пасадзіць, паставіць на што-н.

У. дзіця на воз.

2. што на што. Шчыльна насадзіць, надзець што-н.

У. вілкі на вілачнік.

|| незак. усса́джваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касцюмі́равацца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; зак. і незак.

1. Надзець (надзяваць) па сябе тэатральны або маскарадны касцюм.

2. толькі незак. Зал. да касцюміраваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слабаво́льнасць, ‑і, ж.

Слабая воля; бесхарактарнасць. І глядзеў [Ярмалінскі] на краўца так, што той, ад слабавольнасці, Не ведаў, дзе надзець свае вочы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак.

1. каго (што). Надзець на каго-н. кайданы.

З. злачынца.

2. перан., што. Замарозіць, пакрыць лёдам.

Мароз закаваў раку.

3. каго (што). Падбіваючы падкову, пашкодзіць нагу каню.

|| незак. зако́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пераабу́цца, ‑абуюся, ‑абуешся, ‑абуецца; зак.

Надзець на сябе другі абутак; абуцца іначай. Вольга пераабулася ў боцікі, апранула паліто, і яны выйшлі з пакоя. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Ачапі́ць, очэпі́ць ’павесіць, начапіць, надзець’ (КСТ). Да чапіць, чапаць (гл.).

Ачапі́ць ’акружыць’ (КТС). Ад чэп ’ланцуг’, як рус. оцепить ад цепь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пераадзе́ць, -е́ну, -е́неш, -е́не; -е́ты; зак.

1. каго (што). Адзець каго-н. у іншую вопратку.

П. дзіця.

2. што. Зняўшы адно, надзець іншае.

П. касцюм.

|| незак. пераадзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. пераадзе́цца, -е́нуся, -е́нешся, -е́нецца; незак. пераадзява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. пераадзява́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апераза́ць, аперажу́, апяра́жаш, апяра́жа; аперажы́; апяра́заны; зак., каго-што (разм.).

1. Надзець пояс, дзягу, апаясаць каго-, што-н.

2. перан. Абкружыць, абнесці, абгарадзіць што-н. чым-н.

Горад аперазалі земляным валам.

3. перан. Моцна ўдарыць, агрэць.

А. палкай па спіне.

|| незак. апяра́зваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)