гру́бы, -ая, -ае.
1. Недастаткова культурны, недалікатны.
Грубыя паводзіны.
Грубае абыходжанне.
Груба (прысл.) адказаць.
2. Недастаткова апрацаваны, няўмела зроблены.
Грубая мэбля.
Грубая работа.
3. Прыблізны, не распрацаваны падрабязна.
Г. падлік.
Груба (прысл.) кажучы.
4. Які выходзіць за межы элементарных правіл.
Грубая памылка.
Грубае парушэнне законнасці.
5. Рэзкі, непрыемны на слых.
Г. голас.
○
Грубыя кармы — раслінныя кармы (сена, салома, мякіна і пад.) з адносна малой колькасцю пажыўных рэчываў.
|| наз. гру́басць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сеннічо́к, ‑чка, м.
Памянш. да сяннік. Адзін за адным пачыналі класціся людзі на сваіх шчупленькіх казённых сеннічках, умошчваючыся плячо ў плячо на цвёрдых і брудных нарах. Колас. — Тая трава [у садзе] на сеннічок запланавана, — як малой растлумачыў мне Раманюк. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мале́сы ў выразе: у мале́сім часу ’у міг, у момант’ (Чуд.). Да малы́ (гл.). Пашырэнне асновы ‑ес‑ выражае паняцце малой велічыні, колькасці, але без дэмінутыўнай экспрэсіі, як ‑еньк‑ і да т. п. Параўн. і н.-луж. malsny ’хуткі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
драко́н, ‑а, м.
1. Казачнае страшыдла ў выглядзе крылатага вогнедышнага змея, які пажырае людзей і жывёл.
2. Яшчарка з крыламі, якая жыве на дрэвах у некаторых трапічных краінах і можа лятаць.
3. Сузор’е Паўночнага паўшар’я неба, якое агінае сузор’е Малой Мядзведзіцы.
[Грэч. drakon — змей.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камі́н, ‑а, м.
1. Пакаёвая печ малой цеплаёмкасці з адкрытай шырокай топкай пры падлозе. Граф узяў жалезны кіёчак і біў вуг[о]лле ў каміне. Гарэцкі. У замку ціш, і языкаты агонь коміна ліжа дровы. Вялюгін.
2. Электрычны або газавы прыбор для абагрэву пакоя.
[Ад грэч. kaminos — печ.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
подро́бность падрабя́знасць, -ці ж.;
вдава́ться в подро́бности удава́цца ў падрабя́знасці;
до мале́йшей подро́бности да найме́ншай (да са́май мало́й) падрабя́знасці;
во всех подро́бностях ва ўсіх падрабя́знасцях;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ласку́т, ‑а, М ‑куце, м.
Абрэзак, абрывак (тканіны, скуры і пад.). Ласкут паперы. // зб. Спец. Кавалкі тканіны стандартнай шырыні і малой даўжыні як адыходы вытворчасці. Мерны ласкут. // толькі мн. (ласкуты́, ‑оў). Абрыўкі чаго‑н., лахманы. На крылах [ветрака] трапяталі пад ветрам шырокія ласкуты палатна. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мінор ’музычны лад, акорд якога грунтуецца на малой тэрцыі’, ’сумны, прыгнечаны настрой’ (ТСБМ). З рус. минор ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 84), якое з франц. mineure ’малая тэрцыя’, ’сумны’ ці з італ. minore ’тс’, якое з лац. minor ’меншы’. Слова магло прыйсці і праз польск. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́пка (трёпка) ‘пакаранне, біццё’ (Растарг.), ‘наганяй з асаблівай злосцю і лаянкай’ (Юрч. Сін.). Хутчэй за ўсё, з рус. трёпка, ад трепа́ть (гл. трапа́ць 1) у сувязі з малой прадуктыўнасцю словаўтваральнага тыпу на ‑ка са значэннем “адцягненага дзеяння” ў народных гаворках (Сцяцко, Афікс, наз., 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скрупулёзны, ‑ая, ‑ае.
Дакладны да дробязей. Скрупулёзны аналіз. □ Для доказу даціроўкі «Малой падарожнай кніжыцы» вучоны прарабіў вельмі скрупулёзную даследчыцкую работу. Ліс. // Які прытрымліваецца абсалютнай дакладнасці ў чым‑н. Скрупулёзны чалавек. □ Колас — скрупулёзны майстар, ён ніколі не траціць многа слоў на самыя, здавалася б, адказныя, важныя апісанні. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)