абро́жак, ‑жка, м.

Абл. Раменьчык, які надзяецца на шыю жывёле; нашыйнік. Для Рыжыка гаспадар зрабіў будку, купіў ланцуг і пашыў моцны аброжак з гужа. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замкну́ть сов., в разн. знач. замкну́ць, мног. пазамыка́ць;

замкну́ть дверь замкну́ць дзве́ры;

замкну́ть цепь замкну́ць ланцу́г;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рассы́паться сов., в разн. знач. рассы́пацца, мног. парассыпа́цца;

ро́та рассы́палась в цепь ро́та рассы́палася ў ланцу́г;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падпампава́ць, ‑пую, ‑пуеш, ‑пуе; зак., што і чаго.

Напампаваць дадаткова, яшчэ крыху. Барыс не толькі ўставіў спіцы, але І падцягнуў ланцуг, замацаваў руль, падпампаваў камеры. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

*Ачапі́ць, очэпі́ць ’павесіць, начапіць, надзець’ (КСТ). Да чапіць, чапаць (гл.).

Ачапі́ць ’акружыць’ (КТС). Ад чэп ’ланцуг’, як рус. оцепить ад цепь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

напужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Выклікаць у каго‑н. страх, спужаць. Напужаць дзіця. □ Пан Крулеўскі меркаваў, што баявы ланцуг, прайшоўшы пушчу, зрушыць і напужае партызан. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скуць, скую, скуеш, скуе; скуём, скуяце; зак., каго-што.

Разм. Тое, што і скаваць. Скуць ланцуг. □ Дарэмна каты лютуюць, — Народ ім не скарыць, Не скуць Карэю путамі. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калаўро́т, ‑а, М ‑роце, м.

1. Прыстасаванне для ручнога прадзення кудзелі, якое прыводзіцца ў рух панажом. У левым куце на лаве стаіць прасніца з кудзеляй, пры ёй на падлозе — калаўрот. Козел. Ля кудзелі працуе дзяўчына — Манатонна гудзіць калаўрот. Лявонны.

2. Прыстасаванне для падымання грузаў: вал з ручкай, на які намотваецца канат, ланцуг. Трэба доўга размотваць на калаўроце ланцуг, пакуль акутае жалезам вядро дакранецца да халоднай як лёд вады. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

у́зы ед. нет

1. уст. (цепи, оковы) ланцу́г, -го́ў, ед. ланцу́г, -га́ м., кайданы́, -но́ў ед. нет;

2. перен., книжн. ву́зы, -заў ед. нет; (связи) су́вязі, -зей, ед. су́вязь, -зі ж.;

у́зы бра́тства ву́зы братэ́рства, братэ́рскія (бра́цкія) су́вязі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гу́сеніца, ‑ы, ж.

Шырокі металічны ланцуг, які надзяваецца на колы цяжкіх машын для лепшай праходнасці. Гусеніцы танка. □ За акном, лязгаючы гусеніцамі, адзін за адным ішлі на раскарчоўку зарасніку трактары. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)