расшало́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Зразумець, разгадаць. Мацей не расшалопаў Тодаравых кпінаў. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пахваці́ць ’зразумець’ (браг., Мат. Гом.). Дыялектная калька з пахапі́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

намёк, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Слова або жэст, у якіх адкрыта не выказваецца думка, але мяркуецца, што пра яе здагадаюцца.

Гаварыць з намёкам.

Зразумець н.

2. перан. Слабая прымета чаго-н.

Не было ніякага намёку на дождж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тлума́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.

1. што. Раскрываць сэнс, сутнасць чаго-н.

Т. пастанову.

Т. слова.

2. што каму і без дап. Асвятляць якое-н. пытанне, даваць зразумець сэнс чаго-н.

Т. рашэнне задачы.

|| наз. тлумачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апа́мятацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Апрытомнець, прыйсці да памяці; зноў пачаць спакойна разважаць і дзейнічаць.

Апамятаўся ён у шпіталі.

2. Адумаўшыся, зразумець сваю памылку.

Апамятайся, што ты гаворыш!

3. Агледзецца, заўважыць.

Мы і а. не паспелі, як мінуўся наш адпачынак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Расшало́паць ’зразумець, раскумекаць, разабрацца’ (ТСБМ, Байк. і Некр.), рысшало́піцца ’разабрацца’ (Бяльк.). Ад шалопаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сообрази́ть сов.

1. (сопоставить, обдумать) узва́жыць, абмеркава́ць;

2. (понять, догадаться) зразуме́ць, уця́міць, сця́міць, ске́міць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Су́здрыць ’здагадацца, зразумець’, су́здрыцца ’падумацца’ (астрав., Сл. ПЗБ). З *сузрэць з устаўным ‑д‑; параўн. суздром.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Разбагну́ць, розбагну́ць ’усвядоміць, зразумець’ (ТС), параўн. укр. розбага́ть ’пажадаць, марыць’, чэш. rozbahnouti ’пажадаць, захацецца’. Гл. бажаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адчу́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад адчуць. Я доўга выношваў цьмяна адчутую патрэбу штосьці ўзнікшае зразумець і сказаць. Гарбук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)